Wino białe to jasny trunek gronowy, pozbawiony antocyjanów, powstały w wyniku fermentacji alkoholowej soku wyciśniętego z winogron. Do tej produkcji zazwyczaj używa się jasnych odmian winorośli, takich jak riesling czy chardonnay. Podsiada w większości przypadków lżejszą budowę i niższą zawartość alkoholu niż wino czerwone. Za to częściej od niego ma wysoki cukier resztkowy, co przekłada się na na bardziej lub mniej wyczuwalną na podniebieniu słodycz. Na świecie powstaje o wiele więcej białego wina słodkiego niż czerwonego. Ponieważ serwujemy białe wino schłodzone, średnio do około dwunastu stopni, służy ono często do orzeźwienia w ciepłe dni i więcej się go konsumuje latem i wiosną.
Białe wino, czyli jakie?
Białe wina w kieliszku mogą przybierać różne odcienie, rzadko kiedy jest dosłownie białe. Degustatorzy mają słowo wytrych, określenie jasnej, przezroczystej barwy z zielonkawym lub platynowym refleksem jako „słomkowa”. Kolor białego wina będzie rozciągać się od bladożółtego do ciemnożółtego, a nawet brązowego. Wiele zależy od sposobu produkcji i dostępu powietrza podczas fermentacji i dojrzewania białych win, a jeszcze więcej od wieku wina. Z czasem zyskuje ono ciemniejszą barwę, ku bursztynowej. Wino białe wytrawne w większości konsumuje się jednak jako młode, zatem, w jaśniejszej kolorystyce.
Czy wino białe powstaje wyłącznie z winnego soku?
Tak jest najczęściej! To klasyczna metoda produkcji białego wina, do której można nawet wykorzystać ciemne odmiany winorośli. Mówiąc w uproszczeniu moszcz podczas produkcji nie ma kontaktu ze skórkami winogron, w których znajdują się barwniki i garbniki. Białe wino powstaje w ogromnej większości z białych odmian winogron, jednak i od tej reguły są odstępstwa. Ten rzadko spotykany rodzaj białego wina nosi z francuskiego nazwę blanc de noirs. Tak przykładowo robi się szampana z ciemnegoszczepu pinot noir. Czasem winiarz chcąc zrobić białe wino cięższe i z intensywnym kolorem dopuszcza do kontaktu soku ze skórkami. Tego typu maceracja białego wina wzbogaca i aromat i kolor. O duży krok dalej idą winiarze naturaliści, pozwalając na długą macerację skórek podczas fermentacji i po niej. Daje to już barwy bursztynowe i pomarańczowe, od których czerpią takie wina swą nazwę, oraz niespotykaną w konwencjonalnym białym winie obecność garbnika.
Które białe wino wybrać?
Część białych win swoją markę opiera na odmianie, z której powstała, inne na pierwszym planie eksponują miejsce pochodzenia wina. Najbardziej znanymi białymi winami odmianowymi są te wykonane z chardonnay, riesling i sauvignon blanc. Dobre odmianowe białe wina prezentują cechy typowe dla danych szczepów, takie jak: charakterystyczna aromatyczność, struktura, określona kwasowość oraz oczywiście smak. Dodatkowymi czynnikami wpływającymi na popularność szczepu są łatwość jego uprawy oraz marketing. Innymi odmianami, z których robi się dobre białe wina popularne na całym świecie są pinot gris, gewurztraminer, chenin blanc czy viognier, jednak lista odmian jest o wiele dłuższa. Często winiarz decyduje się na połączenie w jednym białym winie walorów więcej niż jednego szczepu. Powstaje wtedy wino kupażowane, które dzięki zmieszaniu różnych win uzyskuje unikalny charakter. Inną strategię przyjęli winiarze, którzy w pierwszej kolejności eksponują nie odmianę, a obszar kojarzący się z określonym stylem win białych. Przykładem takiego miejsca może być Tokaj na Węgrzech, gdzie produkuje się wyłącznie wina białe, poczynając od win wytrawnych, a kończąc na słynnych na całym świecie winach słodkich.
Gdzie szukać białego wina poza Tokajem?
Innymi słynnymi regionami kojarzącymi się głównie z produkcją wina białego są między innymi Szampania i Alzacja we Francji, Doliny Mozeli i Renu w Niemczech, obie Wenecje (Euganejska i Julijska), oraz historycznie austriacka Dolina Górnej Adygi we Włoszech. Z mniej znanych krajów winiarskich trzeba wymienić właśnie Austrię, a także po sąsiedzku w naszej części Europy Morawy, Węgry, Słowację i w końcu Polskę, z zachowaniem właściwej skali. Spoza Europy warto wspomnieć modną Nową Zelandię. Regiony te łączy wspólny mianownik chłodnego klimatu, który sprzyja dobrej kwasowości w winogronach, niezbędnej dla rześkiego, białego wina.
Z czym pić białe wino?
Wina białe pija się jako dodatek do potraw, ale też wyjątkowo dobrze sprawdzają się w roli aperitifu. Do najpopularniejszych połączeń kulinarnych należy serwowanie białego wina do ryby, dań z białego mięsa, owoców morza czy sałatek. Używa się go także do gotowania jako składnik potrawy. To, które wino białe warto wybrać zależy od charakteru potrawy. Do lekkich dań takich jak świeże sałaty, białe mięso z kurczaka, pstrąg czy krewetki wybierzemy wino lekkie, o wyższej kwasowości. Do dań o większej zawartości tłuszczu, czy bardziej kremowych, takich jak risotto, paella czy tłustsze ryby warto wybrać białe wino o poważniejszej strukturze, winifikowane z udziałem beczki.
Ile kosztuje białe wino?
Białe wina z reguły nie posiadają długiego potencjału starzenia (wyjątkiem są szlachetne wina słodkie), są też zazwyczaj łatwiejsze i tańsze w produkcji od win czerwonych. Sprawia to, że ogólnie rzecz biorąc wyróżnia je korzystna cena. Oczywiście cena wina jest składową wielu czynników, jednak ogólna tendencja wskazuje, że za dobre wino białe zapłacimy mniej niż za czerwone.
Ze względu na swoją kwasowość, lżejszą od czerwonego wina strukturę oraz brak występowania garbników w skórce winogron, białe wina traktuje się jako łatwe w piciu, dobrze gaszące pragnienie i dające orzeźwienie. Pamiętaj jednak, aby pić odpowiedzialnie!
