Polskie wino budzi coraz większe zainteresowanie i uznanie konsumentów, a winnice wyrastają jak grzyby po deszczu. Można powiedzieć, że uprawa winorośli nad Wisłą to nowa moda, można powiedzieć, że to eksperyment i wyzwanie w jednym. Nawet jeśli skala tego zjawiska jest nieduża, to trzeba przyznać, że polskie jakościowe wina gronowe od dwóch dekad są obecne na rodzimym rynku gastronomicznym HoReCa oraz w sklepach specjalistycznych. I nierzadko potrafią pozytywnie zaskoczyć, nie tylko samą obecnością, że da się zrobić porządne wino w Polsce, ale i wysoką jakością. Szczególnie białe wina z Polski dorównują klasą winom z innych krajów.
Polska jako kraj winiarski
Polska nie była i nie jest postrzegana jako kraj winiarski, ale od kilku lat obserwuje się tu wyraźny wzrost zainteresowania hodowlą winorośli i produkcją wina. Patrząc z perspektywy historycznej, można stwierdzić, że próby produkcji polskiego wina nie są zjawiskiem nowym. Mieliśmy w XVII wieku winnice nad Wisłą, nie tylko na Wzgórzu Wawelskim, ale i koło Sandomierza. Przeszłość winiarska Dolnego Śląska i Zielonej Góry jest jeszcze bogatsza. Współcześnie odrodzeniu winiarstwa sprzyjają przede wszystkim zmiany warunków klimatycznych, ale również zjawiska o charakterze społecznym, takie jak zmiany preferencji konsumentów, wzrost ich zamożności, wzmocnienie wizerunku Polski na turystycznej mapie Europy, popularność lokalnej żywności i ruchów „slow food”. Polskie winiarstwo szybko się rozwija, wykształca własną specyfikę, zarówno pod względem profilu winiarzy, jak i wykorzystywanych odmian winorośli i stylu polskiego wina.
Ile produkuje się wina w Polsce?
Choć inwestycja w produkcję wina jest kosztowna i dość ryzykowna, liczba winnic w Polsce stale rośnie. Przyrost jest ogromny, gdyż jeszcze w roku 2000 liczba ta wynosiła 27, dziesięć lat później nasz kraj mógł pochwalić się 285 winnicami, dziś liczba winnic to niemal pół tysiąca (stan na lato 2020, dane za winogrodnicy.pl). Trzeba jednak to tego dynamicznego rozwoju przyłożyć właściwą skalę zjawiska. Większość winnic to maleńkie uprawy, rzadko przekraczające wielkość hektara. Lista większych producentów, których winnice przekraczają dziesięć hektarów, zatem ich produkcja ma bardziej towarowy niż eksperymentalny charakter, jest stosunkowo krótka. Tylko kilku większych graczy na rynku może zapewnić jakąś ciągłość dostaw. Wszyscy się uczą, rozwijają, nie brak zapału i potencjału. Całościowa powierzchnia upraw winorośli w Polsce przekroczyła niedawno raptem 500 hektarów. W tym tempie nowych nasadzeń za dziesięć, może kilkanaście lat osiągniemy próg tysiąca hektarów. To stawia nas w rzędzie krajów winiarskich takich jak Anglia czy Dania. Niemniej nawet ta niszowa produkcja jest niezmiernie ciekawa, no i na wyciągnięcie ręki!
Charakterystyka polskich win
Ze względu na wymagające warunki klimatyczne winiarze decydują się najczęściej na produkcję polskiego wina z odmian hybrydowych. Są to szczepy powstałe w wyniku krzyżowania winorośli właściwej z innymi gatunkami. Odmiany te charakteryzują się dużą odpornością na mrozy oraz na większość chorób. Stwarza to możliwość uprawy bez oprysków, wpisującej się w modny trend rolnictwa ekologicznego. Najpowszechniej uprawianymi szczepami hybrydowymi w Polsce są solaris, seyval blanc, johanniter, hibernal, bianca i !!!! jutrzenka na białe wino oraz regent, rondo, cabernet cortis i marechal foch na wino czerwone. W częściach kraju o większych tradycjach winiarskich, a także łagodniejszym i cieplejszym klimacie uprawia się też klasyczne odmiany międzynarodowe. Nikogo nie dziwi polskie wino z odmian szlachetnych takich jak pinot noir lub riesling.
Polskie wina są typowe dla chłodnego klimatu. Mają wyrazistą kwasowość, specyficzny smak i aromat polskich owoców, takich jak jagody, gruszki, jabłka ale także dziki bez czy mięta.
Czy wino z Polski może stać się produktem eksportowym? Duża liczba turystów z zagranicy poznających nasze wino na miejscu, coraz większa produkcja, ocieplający się klimat oraz charakterystyczny sznyt polskich win są czynnikami sprzyjającymi. Pamiętajmy jednak, że do dalszego rozwoju rynku polskiego wina konieczne jest przede wszystkim wsparcie lokalnych Konsumentów
Gdzie powstają polskie wina?
Główne obszary uprawy winorośli w Polsce kumulują się na południu kraju, ze zrozumiałych względów klimatycznych. Są to Podkarpacie, głównie okolice Jasła i Krosna, historyczna Małopolska, bo zarówno obejmująca Jurę i okolice Krakowa, ale też Małopolski Przełom Wisły, praktycznie od Sandomierza po Kazimierz Dolny, dalej Dolny Śląsk, szczególnie Środa Śląska, Trzebnica i Ślęża, wreszcie lubuskie ze stolicą wina polskiego w Zielonej Górze. Można też spotkać winnice poza tymi terenami, jak choćby jedną z największych i najambitniejszych Winnicę Turnau z Baniewic pod Stargardem Szczecińskim. W ofercie Rafa-wino mamy dobrą reprezentację wszystkich zakątków Polski, zarówno od tych największych, już znanych i uznanych, jak i od mniejszych, początkujących producentów. Z Podkarpacia Vanellus i Chodorowa. Z okolic Zielonej Góry polecamy Saint Vincent, bardzo udany gewurztraminer i riesling, oraz okrzyknięte najlepszym polskim musiakiem Gost Art z Gostchorza! Sławne wina Turnau nie wymagają rekomendacji, ani podwrocławska gwiazda Adoria. Najszerszy wybór oferujemy jednak z bliskiego nam południa! Mniej znane winnice sądeckie Gródek i Fritz, jurajską Jurę i Winnicę Rajską, krakowską Srebrną Górę, oraz ekologiczną Wieliczkę. Na koniec nowość, eleganckie butelki z miejscowości nomen omen Dobre, od Kamila Barczentewicza.
