Wino włoskie – jakie są rodzaje oraz które jest najlepsze? Dlaczego warto spróbować win włoskich?

Włochy to drugi kraj po Francji najbardziej rozpoznawalny i ceniony jako producent win klasycznych. Wino dla każdego Włocha stanowi podstawę dobrej kuchni, zaś dla reszty globu to niewątpliwie synonim najwyższej jakości, bogactwa oraz niezwykłej historii i kultury. Włoskie wina stanowią nieodłączny element słonecznej Italii, jak i każdej podróży do tego kraju.

Skrócona historia wina włoskiego

Początek uprawy winorośli we Włoszech szacuje się na ok. 1000 roku p.n.e. Wiąże się to z podbojem tych obszarów przez naród grecki. W tamtym okresie o terenach, gdzie rosły winorośla mówiono Oinotria, czyli “ziemia wina”. W VII wieku p.n.e. w regionie obecnej Toskanii produkcją i handlem winem zajmowali się Etruskowie. Za czasów podboju Hannibala (III wieku p.n.e.) wino wytwarzano niemal na całym terytorium obecnej Italii. W XIII wieku, po kilku wiekach zastoju nastąpił rozkwit włoskiego wina. Powstały wówczas korzenie firm, które przetrwały do dzisiaj (Frescobaldi i Antinori), jednak wiek XVI dał początek upadkowi winiarstwa we Włoszech. Dopiero w 1861 roku nastąpiło zjednoczenie Włoch przez króla Wiktora Emanuela, wówczas nastał pierwszy w czasach nowożytnych rozkwit produkcji wina. Jednakże problemy młodego państwa oraz dwie wojny światowe powstrzymały rozwój kultury winiarskiej, która zaczęła się odbudowywać dopiero w 50 i 60 latach XX wieku.

Wina włoskie

Zdjęcie producenta Claudio Alario

Wina włoskie

Zdjęcie producenta Claudio Alario

Jakie są regiony winiarskie we Włoszech?

We Włoszech wyróżnić można 20 regionów geograficznych, każdy z nich charakteryzuje się odmiennymi warunkami upraw, innymi szczepami, a czasem winifikacją. Spośród tych regionów winiarskich warto wyróżnić kilka szczególnie interesujących:

Piemont – region, gdzie przeważają wina dosyć mocne i cierpkie w smaku. Górzysty teren i długa zima nie sprzyjają uprawie i dojrzewaniu wielu szczepów, jednakże tamtejsze winnice posiadają specjalne, odporne na to odmiany. Wina z których niewątpliwie słynie ten region to: Barolo, Barbera, Dolcetto, Nebbiolo.

Wenecja Euganejska (region Veneto), szczycący się produkcją wina na skalę przemysłową. Najsłynniejsze białe i czerwone wina tego regionu to Soave, Valpolicella, Amarone, Bardolino, Prosecco, Recioto.

Abruzja – dumą tej części Włoch są wina o typowo włoskim smaku i przystępnej cenie - Montepulciano d’Abruzzo. To znakomite soczyste, czerwone wino produkowanie w okolicach Montepulciano (Abruzji).

Toskania – z tego obszaru pochodzą najsłynniejsze wina włoskie. Najbardziej znane toskańskie wino to z pewnością Chianti (czerwone wino o zróżnicowanym smaku w zależności od producenta, zwykle o lekko gorzki smaku).

Na uwagę zasługuje także region winiarski Emilia-Romagna oraz Puglia skąd pochodzi wiele wyśmienitych i cenionych win.

Klasyfikacja wina we Włoszech

Wina włoskie, nim trafią do sprzedaży, podlegają konkretnym instytucjom, które zajmują się ich klasyfikacją i nadają ocenę jakości. Dana ocena odzwierciedla, czy wino wyprodukowano w 100% ze szczepów winogron, pochodzących z określonego regionu. Można wyróżnić następujące klasyfikacje wina:

DOCG (Dedominazione di Origine Controllata e Garantita) – tak określa się najwyższą jakość wina (oznaczenie kontrolowane gwarantowanego pochodzenia) - Prosecco Il Soller Marsuret, Barolo 2012 Eraldo Viberti,.

DOC (Dedominazione di Origine Controllata). – symbol rozumiany jako kontrolowane oznaczenie pochodzenia (wina oznaczone w ten sposób to: Vilabella – Lugana, Soave Classico, Prosecco Rocca Rosa, Masciarelli - Montepulciano d'Abrozzo, Tezza – Pinot Grigio).

IGT (Indicazione Geogfarica) – oznaczenie win regionalnych – jedynie 15 % szczepów może pochodzić z innego obszaru (S. Osvaldo Chardonnay, Merlot, Pinot Blanco),

VDT (Vino da Tavola) – wino stołowe do codziennego spożycia produkowane na skalę masową (Varvglione - Primitivo Moi),

wina włoskie

Zdjęcie producenta Tezza

wina włoskie

Zdjęcie producenta Tezza

Rodzaje win włoskich

Klasyfikacja wina oraz szczepy winorośli to nie wszystko. Pewnie nieraz zastanawialiście się czym jest wino riserva lub superiore? To oznaczenie wiele wyjaśnia, po tym można rozpoznać, czy dane wino jest potężne czy bardziej lekkie. Otóż, wina włoskie dzieli się na trzy kategorie:

Riserva – wino tego typu przed rozlaniem do butelek dojrzewa w beczkach bądź metalowych kontenerach co najmniej 2 lata. W odróżnieniu do 2 letnich win DOC lub DOCG, niektóre reserva DOCG musi koniecznie dojrzewać w beczkach od 3 do 5 lat (Battifarano - Curaffanni Matera Moro Riserva 2016, Rietine - Chianti Classico Riserva 2015).

Superiore – tą nazwą określa się wina o naturalnie wysokim stopniu alkoholu. Prócz ustalonego okresu dojrzewania, wina typu superior przed butelkowaniem, oznaczają również szczególne warunki terenu. Oznaczenie superior może także mieć związek z pewnymi ograniczeniami strefy produkcji (Marsuret - Agostino Millesimato Dry Prosecco Superiore, Tezza - Valpolicella Ripasso Brolo delle Giare 2016).

Classico – wszystkie wina classico to wina produkowane z winogron pochodzące z terenów produkcji, które sięgają czasem starożytności. Przykładowo wino Chianti Classico, pochodzi z miejsca macierzystego i produkowane jest z antycznego szczepu sangiovese.

Zdjęcie producenta Eraldo Viberti 

Jak rozpoznać dobrej jakości wino włoskie?

Jak to bywa w przypadku większości alkoholi, im więcej procentów, tym bardziej wino wydaje się cięższe, choć nie jest to regułą. Jeśli na etykiecie zamieszczona jest informacja, że wino zawiera siarczyny, nie trzeba się obawiać, że będzie niedobre. Taka informacja jest wymagana przez Unie Europejską. Zazwyczaj wina włoskie zawierają niski poziom siarczanów.

Przy wyborze wina nie ma co kierować się zasadą, że „im starsze wino, tym lepsze”. Jakość wina nie zależy od jego rocznika, a od jego rodzaju. Jednak część gatunków może uzyskać najgłębszy smak po kilku latach. Większość win tego rodzaju znakomicie smakuje zaraz po rozlaniu do butelek. Jeżeli nie jesteście kolekcjonerami, a jedynie chcecie skosztować dobre wino, nie ma potrzeby polować na starsze rocznikowo wina. Gdy wino jest zabutelkowane i dopuszczone do sprzedaży – znaczy to, że nadaje się do picia i nie ma potrzeby przechowywania go lub odkładania na później.

Mając odpowiednie warunki do przechowywania warto jedną butelkę wypić od razu - drugą odłożyć na kilka lat, by zaobserwować, jak dojrzewanie w butelce wpłynie na smak wina. Z winem jest podobnie jak z perfumami. Pierwsze lepsze wino nigdy nie jest dobrym pomysłem.

Wina włoskie rozróżniamy ze względu na:

Kolor:
Bianco
– białe, Rosso – czerwone, Rosè, Rosato – różowe.

Charakter wina:
Frizzante
– lekko musujące, Fermo – spokojne, Spumante – wino mocno musujące.

Smak:
Secco – wytrawne, Dolce – słodkie, Abboccato – delikatnie słodki, Amabile – półsłodki.

Rekomendowane wina włoskie z oferty Rafa Wino

Włochy słyną z dużej różnorodności odmianowej winorośli. W Italii rośnie ponad 2000 odmian, niemal co czwarta z nich jest odmianą autochtoniczną. Rafa Wino posiada w swojej ofercie bogaty wachlarz win włoskich. Do najpopularniejszych czerwonych szczepów uprawianych na terenie Włoszech, które można znaleźć w ofercie Rafa Wino są sangovese oraz nebbiolo, to ważne surowce używane do produkcji wina w Toskanii i Piemoncie. Ze szczepu sangiovese produkuje się wina owocowe o wysokiej kwasowości, to także głównym składniki chianti (polecamy poznać ten styl wina i spróbować znakomitego Rietine Chianti Classico). Nebbiolo to szlachetna, a zarazem wysoce ceniona odmiana winorośli, która daje wina poważne, taniczne z długim potencjale dojrzewania. Z tej odmiany wytwarza się głównie wina odmianowe, najbardziej znanym winem tutaj jest barolo (wyśmienite Barolo Eraldo Viberti).

Dużym zainteresowaniem cieszy się także montepulciano (Valori Montepulciano d’Abruzzo), primitivo (polecamy doskonałe Papale Linea Oro z Varvaglione oraz mniej znane wina od Battifarano z Bazylikaty), dolcetto (Dolcetto Claudio Alario), barbera (Barbera d’Alba Eraldo Viberti), corvina jako istotny składnik mieszanki z Valpolicelli (warto skosztować jej najwyższej jakości Amarone della Valpolicella Valpantena). Jeśli nie jesteście fanami win wytrawnych, wybierzcie słodkie, musujące czerwone wino, idealne na leżakowanie w ogrodzie czy na tarasie, w szczególności w cieplejsze dni – idealne wówczas będzie Lambrusco lub Fragolino.

Related products

Battifarano - Akratos Matera Primitivo 2015
  • Primitivo
  • Włochy
  • Wytrawne
Wina z Włoch

Battifarano - Akratos Matera Primitivo 2019

Battifarano
15606
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Czerwone Kraj pochodzenia: Włochy  Zawartość alkoholu: 14% Temperatura podawania: 16-18'C Produkowane ze szczepu:  Primitivo  Region: Basilicata
72,99 zł
Battifarano - Curaffanni Matera Moro Riserva 2016
  • Cabernet Sauvignon
  • Włochy
  • Wytrawne
Wina z Włoch

Battifarano - Curaffanni Matera Moro Riserva 2016

Battifarano
15610
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Czerwone Kraj pochodzenia: Włochy  Zawartość alkoholu: 14,5% Temperatura podawania: 19-20°C Produkowane ze szczepów: cabernet sauvignon 60%, merlot 20%, primitivo 20% Region: Basilicata
176,49 zł
Battifarano - Le Paglie Matera Greco 2019
  • Greco Bianco
  • Włochy
  • Wytrawne
Wina z Włoch

Battifarano - Le Paglie Matera Greco 2019

Battifarano
15605
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Białe Kraj pochodzenia: Włochy  Zawartość alkoholu: 13% Temperatura podawania: 10-12'C Produkowane ze szczepu:  Greco Blanco  Region: Basilicata
59,99 zł
Casabella - Bonarda Colli Piacenti
  • Bonarda
  • Włochy
  • Słodkie
Wina z Włoch

Casabella - Bonarda Colli Piacenti 2021

Casabella
49652
Objętość: 750ml Smak: Słodkie Kolor: Czerwone Kraj pochodzenia: Włochy  Zawartość alkoholu: 9.5% Temperatura podawania: 12-14 °C Produkowane ze szczepu: Croatina Region: Emilia Romagna
33,99 zł
Casa Bella - Gutturnio Superiore
  • Barbera
  • Włochy
  • Wytrawne
Objętość: 750ml Smak: wytrawne Kolor: czerwone Kraj pochodzenia: Włochy Zawartość alkoholu: 13% Temperatura podawania: 16-18°C Produkowane ze szczepu:Barbera (50%), Croatina (50%) Region: Emilia Romagna
37,99 zł
Casabella - Lambrusco Dolce...
  • Lambrusco
  • Włochy
  • Słodkie
Wina z Włoch

Casabella - Lambrusco Dolce Rosso 2022

Casabella
17190
Objętość: 750ml Smak: Słodkie Kolor: Czerwone Kraj pochodzenia: Włochy  Zawartość alkoholu: 8% Temperatura podawania: 12-14°C Produkowane ze szczepu: Lambrusco Region: Emilia Romagna
28,99 zł
Casabella - Malvasia Dolce Frizzante
  • Malvasia
  • Włochy
  • Słodkie
Wina z Włoch

Casabella - Malvasia Dolce Frizzante 2022,2023

Casabella
45256
Objętość: 750ml Smak: Słodkie Kolor: Białe Kraj pochodzenia: Włochy Zawartość alkoholu: 7% Temperatura podawania: 8°C Produkowane ze szczepu: Malvasia Region: Emilia-Romania
34,99 zł
Casabella - Malvasia Secco Frizzante
  • Malvasia
  • Włochy
  • Wytrawne
Wina z Włoch

Casabella - Malvasia Secco Frizzante 2022

Casabella
4041
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Białe Kraj pochodzenia: Włochy Zawartość alkoholu: 10,5% Temperatura podawania: 8°C Produkowane ze szczepu: Malvasia Region: Emilia-Romania
34,99 zł
Claudio Alario - Barolo Riva Rocca 2014
  • Nebbiolo
  • Włochy
  • Wytrawne
Wina z Włoch

Claudio Alario - Barolo Riva Rocca 2019

Claudio Alario
9012
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Czerwone Kraj pochodzenia: Włochy Zawartość alkoholu: 14,5% Temperatura podawania: 16-18 °C Produkowane ze szczepu: Nebbiolo Region: Piemont
269,99 zł
Barolo 'Sorano'
  • Nebbiolo
  • Włochy
  • Wytrawne
Wina z Włoch

Claudio Alario - Barolo Sorano 2019

Claudio Alario
46655
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Czerwone Kraj pochodzenia: Włochy Zawartość alkoholu: 14,5% Temperatura podawania: 16-18 °C Produkowane ze szczepu: Nebbiolo Region: Piemont
299,99 zł
Dolcetto 'Montagrillo'
  • Dolcetto
  • Włochy
  • Wytrawne
Wina z Włoch

Claudio Alario - Dolcetto Montagrillo 2019,2020

Claudio Alario
19729
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Czerwone Kraj pochodzenia: Włochy  Zawartość alkoholu: 13% Temperatura podawania: 16-18°C Produkowane ze szczepu: Dolcetto Region: Piemont
99,99 zł
Marsuret - Agostino Millesimato dry
  • Glera
  • Włochy
  • Półsłodkie
Objętość: 750ml Smak: Półwytrawne Kolor: Białe Kraj pochodzenia: Włochy Zawartość alkoholu: 11,5% Cukier: 22 g/l Temperatura podawania: 8-9°C Produkowane ze szczepu: 85% Glera - 15% Verdiso Region: Veneto
83,99 zł
Marsuret - Maria Rose Spumante
  • Pinot Noir
  • Włochy
  • Wytrawne
Wina z Włoch

Marsuret - Maria Rose Spumante

Marsuret
14817
Objętość: 750ml   Smak: wytrawne Kolor: różowe musujące Kraj pochodzenia: Włochy Zawartość alkoholu: 11,5% Temperatura podawania: 8-9°C Produkowane ze szczepu: Pinot Nero Region: Veneto/Conegliano  
67,99 zł
Marsuret - Prosecco Extra Dry Il Soller 0,375 l
  • Glera
  • Włochy
  • Półwytrawne
Objętość: 375 ml Smak: Półwytrawne Kolor: Białe Kraj pochodzenia: Włochy Zawartość alkoholu: 11.5%  Temperatura podawania: 8-9°C Produkowane ze szczepu: Glera Region: Veneto / Valdobbiadene
51,49 zł
Rietine - Chianti Classico...
  • Sangiovese
  • Włochy
  • Wytrawne
Wina z Włoch

Rietine - Chianti Classico 2017,2019

Fattoria di Rietine
10490
Objętość: 750ml Smak: wytrawne Kolor: czerwone Kraj pochodzenia: Włochy Zawartość alkoholu: 14% Temperatura podawania: 16-18°C Produkowane ze szczepu: Sangiovese, Merlot Region: Toskania
108,49 zł
Rietine - Chianti Classico...
  • Sangiovese
  • Włochy
  • Wytrawne
Wina z Włoch

Rietine - Chianti Classico Riserva 2015

Fattoria di Rietine
10493
Objętość: 750ml Smak: wytrawne Kolor: czerwone Kraj pochodzenia: Włochy Zawartość alkoholu: 14% Temperatura podawania: 16-18°C Produkowane ze szczepu: Sangiovese Region: Toskania
189,49 zł
Rietine - Rosso Toscano IGT "Tiziano"
  • Merlot
  • Włochy
  • Wytrawne
Wina z Włoch

Rietine - Rosso Toscano Supertoskan Tiziano 2015

Fattoria di Rietine
10494
Objętość: 750ml Smak: wytrawne Kolor: czerwone Kraj pochodzenia: Włochy Zawartość alkoholu: 14% Temperatura podawania: 16-18°C Produkowane ze szczepu: Merlot, Ancelotta Region: Toskania
175,99 zł
Amarone 'Brolo delle Giare'
  • Corvina
  • Włochy
  • Wytrawne
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Czerwone Kraj pochodzenia: Włochy  Zawartość alkoholu: 16,5% Temperatura podawania: 16-18 °C Produkowane ze szczepu: 80% Corvina, 20% Rondinella Region: Veneto
325,99 zł
Tezza - Amarone della...
  • Corvina
  • Włochy
  • Wytrawne
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Czerwone Kraj pochodzenia: Włochy Zawartość alkoholu: 15% Temperatura podawania: 16°C Produkowane ze szczepu: 60% Corvina, 20% Rondinella, 20% Corvinone Region: Valpantena
169,99 zł
Varvaglione -  Bianco Puglia 12e mezzo BIO
  • Malvasia
  • Włochy
  • Wytrawne
Wina z Włoch

Varvaglione - Bianco Puglia 12e mezzo BIO 2021,2022

Varvaglione 1921
15616
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Białe Kraj pochodzenia: Włochy Zawartość alkoholu: 12,5% Temperatura podawania: 10-12 °C Produkowane ze szczepu: malvasia, verdeca, chardonnay Region: Puglia
49,99 zł
Varvaglione- Papale Primitivo
  • Primitivo
  • Włochy
  • Wytrawne
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Czerwone Kraj pochodzenia: Włochy Zawartość alkoholu: 14% Temperatura podawania: 16-18°C Produkowane ze szczepu: Primitivo Region: Puglia
67,99 zł