Chardonnay – co to za odmiana wina? Dlaczego warto spróbować wino ze szczepu Chardonnay?

Pewnym paradoksem jest, że odmiana tak ciekawa, dobrze rozpoznawana i osadzona w winiarskim świecie, bywa jednocześnie traktowana często z przymrużeniem oka. Wystarczy przytoczyć słynne hasło „ABC” – anything but Chardonnay – rozsławione w filmie „Bezdroża” wciąż cieszy się popularnością. To błąd, bo z Chardonnay powstają naprawdę świetne wina.

Krótka historia wina ze szczepu Chardonnay

Ojczyzną szczepu jest Burgundia i do dzisiaj, obok Pinot Noir, jest to najważniejsza odmiana w regionie, która odpowiada tam za połowę nasadzeń. Badania genetyczne wskazały, że jest to naturalna krzyżówka Pinot Gris oraz obecnie mało znanej już odmiany Gouais Blanc. Pierwsze wzmianki o odmianie pochodzą z zapisków z XVII wieku.

Burgundia to również ojczyzna chyba najbardziej rozwiniętej sieci apelacji na tak małym obszarze. Stąd też przywiązani do pojęcia terroir miejscowi winiarze – praktycznie nie używali nazwy odmiany na swoich etykietach (zamiast tego umieszczali tam jedynie nazwę apelacji). To paradoksalnie sprawiało, że sama odmiana nie cieszyła się aż tak wielką popularnością.

Oprócz wspomnianej Burgundii, znaczące ilości upraw szybko pojawiły się w Szampanii, gdzie Chardonnay stanowi jeden ze składników klasycznego szampańskiego kupażu (oczywiście obok Pinot Noir i Pinot Meunier). Znaczące ilości odmiany notujemy również w Jurze, ale znajdziemy ją też w Dolinie Loary, Alzacji, czy Langwedocji. W całej Francji naliczono ok. 44 tysięcy hektarów odmiany.

Dopiero upowszechnienie się tendencji do umieszczania nazwy szczepu na etykietach, co przypadało na drugą połowę XX wieku, doprowadziło do prawdziwej eksplozji, jeśli chodzi o popularność odmiany. Dość wspomnieć, że tylko w przeciągu dekady, pomiędzy latami 90-tymi XX wieku, a początkiem XXI wieku światowy areał upraw Chardonnay powiększył się o 75%.

Chardonnay to obecnie odmiana wybitnie międzynarodowa, spotykana niemal w każdym kraju winiarskim. Jej popularność jest dodatkowo wzmacniana faktem, że sam szczep jest stosunkowo mało wymagający w uprawie i odnajdujący się w różnych siedliskach, nawet w dość ciepłym i suchym klimacie. Dodatkowo, niemal wszędzie Chardonnay daje wysokie plony, stąd bardziej ambitni winiarze w celu ich ograniczania muszą stosować odpowiednie przycinanie winorośli i selekcję owoców.

Jedyną znaczącą trudnością jaką generuje odmiana są wiosenne przymrozki, gdyż szczep wyjątkowo wcześnie wypuszcza pąki (bud break). Stąd corocznie w okolicach kwietnia i początku maja można natrafić w Internecie na zdjęcia rozświetlonych nocą winnic w Burgundii czy Szampanii. Winiarze spodziewając się niskiej temperatury – rozpalają ogień w pojemnikach ustawianych pomiędzy rzędami winorośli, starając się tak nie dopuścić do zmarznięcia pąków.

wino chardonnay

Zdjęcie producenta: Abbotts&Delunay

Jakim winem jest Chardonnay?

Chardonnay jest odmianą mało aromatyczną, za to bardzo podatną na różne techniki winifikacji. Dobrze znosi dojrzewanie w beczkach i to właśnie ten styl bywa najczęściej (choć dzisiaj to już zbytnie uproszczenie) utożsamiany ze szczepem. Końcówka lat 80-tych i pierwsza połowa 90-tych XX wieku to czas, kiedy wina z Chardonnay po prostu zawojowały sklepowe półki na całym świecie. Przez chwilę wszyscy zakochali się w takim stylu, w którym przodowali zwłaszcza producenci z Nowego Świata. W niektórych krajach popyt był tak wielki, że importerzy nie nadążali z zamówieniami, a producenci z wytworzeniem odpowiedniej ilości win.

Później winiarscy krytycy, ale również sami konsumenci zaczęli się skarżyć, że wina z Chardonnay smakują podobnie, świata zaczął żądać większej różnorodności, a winiarze musieli się do tego dostosować. Wrócili więc do korzeni, spojrzeli ponownie na matecznik odmiany, a więc Burgundię i zaczęli produkować wina bardziej wyważone, subtelniejsze. Panująca od kilku lat moda na wina świeże, nadające się do picia zaraz po zabutelkowaniu sprawiła, że również Chardonnay coraz częściej powstaje w takim lekkim, rześkim stylu.

Dzisiaj trudno więc mówić o jednolitym stylu win produkowanych z odmiany. Powstają z niej zarówno wina, gdzie użycie beczki jest wciąż wyraźne, a na drugim biegunie wersje dojrzewające jedynie w stalowych zbiornikach – jednym słowem w tym bogactwie różnorodności Chardonnay każdy znajdzie coś dla siebie.

Czym wyróżnia się wino Chardonnay?

Najlepsze wina z tej odmiany (jak choćby topowe burgundy – wina Chablis) to pozycje absolutnie niezwykle, odznaczające się i słynące z balansu pomiędzy akcentami beczkowymi, maślanym ciałem, ale również kwasowością i nawet mineralnym wykończeniem.

Należy wskazać, że w produkcji wina z Chardonnay kluczowe dla winiarza jest umiejętne użycie dębu, tak by zachować w winie owocowość. Ważne jest również delikatne obchodzenie się z odpowiednią kwasowością, jaką charakteryzuje się odmiana. To właśnie równowaga pomiędzy obfitą materią wina, nutami beczki, ale również jabłkowo-melonowym owocem w podsumowaniu powinny posiadać klasowe wina z Chardonnay.

Chcąc podkreślić swój indywidualny styl – producenci mogą balansować pomiędzy temperaturą fermentacji, miejscem, w jakim ona zachodzi (mogą to być stalowe zbiorniki, ale większość najlepszych Chardonnay fermentuje w baryłkach), a także czasem i sposobem dojrzewania (stalowe zbiorniki czy beczki, beczki średniej wielkości, czy małe baryłki, nowe czy używane). Elastyczność, jaką prezentuje odmiana podczas winifikacji pozostawia winiarzom naprawdę wielkie pole do popisu. Bardzo często mówi się o Chardonnay, że jest to typowe wino winemakera, który ma duży wpływ na jego ostateczny smak.

Obecnie coraz popularniejsze są również wspominane już wcześniej Chardonnay winifikowane jedynie w stalowych zbiornikach, zwykle z kilkugodzinną kriomaceracją i fermentacją w niniejszej temperaturze. Wszystkie te zabiegi mają na celu zachowanie owocowego charakteru wina. W efekcie powstają pozycje może nie tak pełne – jak ich beczkowi kuzyni, ale dalej na tle innych białych win wyróżniają się dość mocną budową i nasyceniem oraz przyjemną owocową świeżością.

Oczywiście sklepowe półki są pełne różnych wersji win z tej odmiany. Mała podpowiedź – wybierajcie albo znanych producentów, albo zdajcie się na wyspecjalizowanych importerów, bo na marketowych półkach możecie trafić na morze anonimowych win, niewartych zakupu.

Z czym najlepiej smakuje wino Chardonnay?

Beczkowo-maślany charakter odmiany sprawia, że Chardonnay to wdzięczny partner wielu dań, do których podajemy jasne, kremowe, maślano-śmietanowe sosy. Mogą to być zarówno ryby (zwłaszcza te nieco tłustsze, jak choćby halibut czy nasz rodzimy karp), ale też drób, królik, czy nawet cielęcina.

Pojawiające się wraz z dojrzewaniem w beczce aromaty dymne i palone będą również pasowały do dań z grilla, czy wędzonych ryb i jasnych mięs. Można również łączyć delikatnie słodkawe wersje odmiany z Nowego Świata – z takimi dodatkami do dań jak bataty, kukurydza, czy wszelkie elementy karmelizowane, smażone na maśle.

Choć do owoców morza zwykło wybierać się wina bardziej kwaskowe, to do wykwintnych dań z owoców morza, jak choćby homara czy smażonych na maśle przegrzebków Chardonnay będzie dobrym wyborem.

foodpairing chardonnay

Zdjęcie Producenta Abbotts&Delunay

Unikać należy łączenia Chardonnay z daniami z wyraźną goryczką (np. niektóre zielone warzywa czy sałata radicchio). W związku z umiarkowaną kwasowością nie będzie to dobry kompan do dań mocno kwaskowych, pomidorów, kaparów, oliwek czy ryby zrobionej na sposób ceviche (marynowanej w soku cytrynowym).

Wino chardonnay frizzante – Co to jest chardonnay frizzante?

Chardonnay można spotkać również w wersji frizzante. Takie wino będzie delikatnie musujące, o owocowych i świeżych aromatach. Produkuje się je podobnie jak podstawowe prosecco, tzw. metodą Charmata. Ciśnienie w takim winie jest dużo niższe niż w winie musującym produkowanym metodą tradycyjną (szampańską) i wynosi maksymalnie 2,5 bara. Nie znajdziemy w nim nut drożdżowych pochodzących z dojrzewania nad osadem, ale będzie cieszyło nas swoim przystępnym charakterem i perlistymi bąbelkami. 

Rekomendowane wina Chardonnay na rafa-wino.pl

Rafa-Wino oferuje wina chardonnay z kilku europejskich krajów, w różnych przedziałach cenowych, w różnych stylach. Każdy znajdzie coś dla siebie, aby poznać wina ze szczepu chardonnay.

Austria – wino wytrawne i słodkie:

-Haider - Chardonnay 2018
-Hai der - Chardonnay Nektaressenz 2013

Francja – z Langwedocji i z Burgundii:

- Badet Clement - Chardonnay Revelation 2020
- Domaine Jean Dauvissat Pere&Fils - Chablis 2020

Polska:

- Adoria - Chardonnay 2019
- Barczentewicz - Chardonnay Beton 2020

Węgry – każde z innego regionu:

- Kunvin - Chardonnay
- Petreny - Chardonnay 2015
-Etyeki Kuria - Chardonnay

Włochy:

- S.Osvaldo Chardonnay IGT
- Roeno - Chardonnay Le Fratte 2020

Mamy również wina bezalkoholowe z tego szczepu:

- Vi-N0 Ze-Ro Chardonnay bezalkoholowe
- Barrels & Drums - Chardonnay bezalkoholowe
-Barrels & Drums - Chardonnay musujące bezalkoholowe

Related products

Abbotts&Delaunay - Chardonnay
  • Chardonnay
  • Francja
  • Wytrawne
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Białe Kraj pochodzenia: Francja Zawartość alkoholu: 13,5% Temperatura podawania: 12°C Produkowane ze szczepu: Chardonnay Region: Langwedocja
59,99 zł
Wino Adoria Chardonnay 2019
  • Chardonnay
  • Polska
  • Wytrawne
Wina z Polski

Adoria - Chardonnay 2019

Winnica Adoria
15719
Objętość: 750ml Smak: wytrawne Kolor: Białe Kraj pochodzenia: Polska  Zawartość alkoholu: 13% Temperatura podawania: 10-12 °C Produkowane ze szczepu:Chardonnay Region: Województwo Dolnośląskie
71,99 zł
Badet Clement - Révélation Chardonnay
  • Chardonnay
  • Francja
  • Wytrawne
Wina z Francji

Badet Clement - Chardonnay Revelation 2020,2021

Badet Clement
48404
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Białe Kraj pochodzenia: Francja Zawartość alkoholu: 13,5% Temperatura podawania: 12°C Produkowane ze szczepu: Chardonnay Region: Langwedocja
72,99 zł
Barrels & Drums - Chardonnay bezalkoholowe
  • Chardonnay
  • Niemcy
  • Wytrawne
Wina bezalkoholowe

Barrels & Drums - Chardonnay bezalkoholowe

Enjoy Wine & Spirits
41705
Objętość: 750ml Smak: wytrawne Kolor: białe Kraj pochodzenia: Niemcy Zawartość alkoholu: 0% Temperatura podawania: 10-12°C Produkowane ze szczepu: Chardonnay Region: -
42,99 zł
Barrels & Drums - Chardonnay Sparkling bezalkoholowe
  • Chardonnay
  • Niemcy
  • Wytrawne
Wina bezalkoholowe

Barrels & Drums - Chardonnay musujące bezalkoholowe

Enjoy Wine & Spirits
15163
Objętość: 750ml Smak: wytrawne Kolor: białe Kraj pochodzenia: Niemcy Zawartość alkoholu: 0% Temperatura podawania: 8-10°C Produkowane ze szczepu: Chardonnay Region: -
51,99 zł
Domaine Chablis 1er Cru Vau-Ligneau 2018
  • Chardonnay
  • Francja
  • Wytrawne
Wina z Francji

Bernard Michaut - Chablis 1er Cru Vau-Ligneau 2020

Domaine de la Motte
15386
Objętość: 750ml Smak: wytrawne Kolor: Białe Kraj pochodzenia: Francja Zawartość alkoholu: 13% Temperatura podawania: 10-12 °C Produkowane ze szczepu: Chardonnay Region: Burgundia
176,99 zł
Etyeki Kuria - Chardonnay 2018
  • Chardonnay
  • Węgry
  • Wytrawne
Wina z Węgier

Etyeki Kuria - Chardonnay 2018,2019

Etyeki Kuria
15972
Objętość: 750ml Smak: wytrawne Kolor: białe Kraj pochodzenia: Węgry Zawartość alkoholu: 13,5% Temperatura podawania: 10 - 12°C Produkowane ze szczepu:  Chardonnay kwasowość: 5,3 g/l Cukier: 3,1 g/l Region: Etyeki - Buda
59,99 zł
Haider - Chardonnay
  • Chardonnay
  • Austria
  • Wytrawne
Wina z Austrii

Haider - Chardonnay 2018

Haider
44512
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Białe Kraj pochodzenia: Austria Zawartość alkoholu: 13,5% Temperatura podawania: 10-12 °C Produkowane ze szczepu: Chardonnay Region: Burgenland
70,00 zł
Haider - Chardonnay Nektaressenz
  • Chardonnay
  • Austria
  • Słodkie
Wina z Austrii

Haider - Chardonnay Nektaressenz 2013 0,375l

Haider
48025
Objętość: 375ml Smak: Wytrawne Kolor: Białe Kraj pochodzenia: Austria Zawartość alkoholu: 7,5% Temperatura podawania: 10-12 °C Produkowane ze szczepu: Chardonnay Region: Burgenland
245,99 zł
Kunvin - Harom Halom - Chardonnay
  • -25%
  • Chardonnay
  • Węgry
  • Wytrawne
Wina z Węgier

Kunvin - Chardonnay

Kunvin Boraszati
11062
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Białe Kraj pochodzenia: Węgry  Zawartość alkoholu: 12,5%  Temperatura podawania: 10-12°C Produkowane ze szczepu: Chardonnay Region: Hajos-Bajai
27,99 zł 20,99 zł
Chardonnay Le Fratte
  • Chardonnay
  • Włochy
  • Wytrawne
Wina z Włoch

Roeno - Chardonnay Le Fratte 2020

Roeno Cantina
21957
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Białe Kraj pochodzenia: Włochy Zawartość alkoholu: 13% Temperatura podawania: 10-12 °C Produkowane ze szczepu: Chardonnay Region: Valle dell'Adige
56,99 zł
S.Osvaldo Chardonnay IGT
  • Chardonnay
  • Włochy
  • Wytrawne
Wina z Włoch

S.Osvaldo Chardonnay IGT

San Osvaldo Cantina
15792
Objętość: 750ml Smak: Półwytrawne Kolor: Białe Kraj pochodzenia: Włochy Zawartość alkoholu: 12% Temperatura podawania: 8-10 °C Produkowane ze szczepu: Chardonnay Region: Treviso/Veneto
29,99 zł
Umathum - Chardonnay
  • Chardonnay
  • Austria
  • Wytrawne
Wina z Austrii

Umathum - Chardonnay biodynamic 2018

Umathum Weingut BIO
5948
Objętość: 750ml Smak: wytrawne Kolor: białe Kraj pochodzenia: Austria Zawartość alkoholu: 12,5% Temperatura podawania:10-12°C Produkowane ze szczepu:Chardonnay Region: Burgenland
96,99 zł