Wina czerwone - kompendium wiedzy o winach czerwonych

Wśród miłośników wina często toczy się podstawowy i bywa, że nieco uproszczony (bo przecież współcześnie wino dzielimy w dużo bardziej urozmaicony sposób) spór na temat wyższości win białych nad czerwonymi i oczywiście odwrotnie. Powiedzmy sobie jednak wprost, że takowa przewaga nie istnieje, i niezależnie od naszych preferencji smakowych czy sezonowych, obiektywnie nie sposób nie doceniać bogactwa i różnorodności obu tych grup.

W związku z tym wstępem, może i nieco przebiegle, ale dziś chciałbym przekierować Waszą uwagę na wina czerwone. Przyjrzymy się tej grupie od strony jej pozycji zajmowanej w kulturze wina i postaramy się przełamać schemat etykietowania, że wino czerwone musi być masywne i cierpkie.

Czerwone wina – co wpływa na ich smak?

Zacznijmy od wyjaśnienia podstawowej kwestii, która dla wielu osób, dopiero zaczynających przygodę z winami bywa niezrozumiała. Otóż kolor czerwonych win nie bierze się z samego winogronowego soku. Zdecydowana większość ciemnych odmian winogron ma bowiem sok transparentny (możecie to sprawdzić próbując latem ciemne winogrona deserowe). Kolor bierze się ze skórek, w czasie tzw. maceracji, a więc fazy produkcji, w której wyciśnięty sok pozostaje w kontakcie ze skórkami winogron. To właśnie długość tej maceracji, a także temperatura w jakiej jest ona przeprowadzana wpływa na smak wina. Im dłuższa i w im wyższej temperaturze się odbywa, tym zwykle bardziej wybarwione, intensywniejsze jest wino. Dodatkowo, w skórkach zawarte są garbniki, i tutaj ponownie im dłuższa maceracja, czasem połączona też z mieszaniem fermentującego wina, tym mocniejsze, bardziej odczuwalne taniny w winie.

Kolejnym elementem wpływającym na smak wina jest oczywiście dojrzałość owoców i poziom cukru podczas zbiorów, który przekłada się na poziom alkoholu (w procesie fermentacji drożdże przetwarzają cukier na alkohol). Na dojrzałość owoców wpływają oczywiście warunki klimatyczne, ale ważną determinantą jest również odmiana winorośli. Bowiem niektóre z nich kumulują cukier szybciej, inne zaś wolniej. Wyższy alkohol przekłada się na cięższą, bardziej oleistą budowę wina.

Na smak czerwonego wina wpływa również zbiornik, w którym wino dojrzewa. Używanie stalowych zbiorników ma na celu zachowanie owocowego charakteru odmiany - stal jest bowiem obojętna dla smaku samego wina. W przypadku wyboru beczek zachodzi w nich tzw. mikroksydacja, przez pory drewna dochodzi do kontaktu wina z powietrzem, przez co rozwijają się w nim dodatkowe aromaty. Dodatkowo od samego kontaktu z drewnem (zwłaszcza, gdy mamy do czynienia z nowymi beczkami) w winie pojawiają się nowe smaki. Winiarz może kreować ostateczny efekt żonglując choćby długością dojrzewania, wielkością beczek, ich stopniem wypalenia, a nawet drewnem użytym przy ich produkcji. Ponadto w ostatnich latach do łask wracają również zbiorniki betonowe (beton sam w sobie jest neutralny dla smaku wina, ale ma porowatą strukturę, przez którą dostaje się do środka nieco powietrza), ale i różnego amfory, zbiorniki z gliny. Producent może też oczywiście mieszać poszczególne formy albo w różnych zbiornikach umieszczać tylko część wina, a finalnie wszystko mieszać. Ilość kombinacji jest tutaj nieograniczona.

Jak widzicie nie tylko użyta odmiana czy klimat, w którym dojrzewają winogrona, ale też poszczególne etapy winifikacji wpływają w zasadniczy sposób na smak czarownych win. To dlatego ich świat jest tak różnorodny.

Czerwone wina ze Starego Świata, a czerwone wina z Nowego Świata

Można pokusić się też o pewne rozróżnienie pomiędzy czerwonymi winami ze Starego Świata (jak określana jest winiarska Europa) oraz Nowego Świata (wina z obu Ameryk, Australii i Nowej Zelandii, RPA).

Jeśli więc porównamy takich emblematycznych przedstawicieli, choćby Pinot Noir z USA z odpowiednikiem z Burgundii, Shiraza z Australii z Syrah z północnej części Doliny Rodanu, czy Caberneta Sauvignon z Chile z odpowiednikiem z Bordeaux, to butelki z antypodów będą zwykle wyraźniej owocowe, gładsze (mniej kwaskowe i mniej garbnikowe), a także mocniej alkoholowe niż wina z Europy.

Patrząc zaś na same wina z Europy – warto pamiętać o zasadzie geograficznej. Przeważnie im dalej na południu położone są winnice, tym bardziej obfite, pełniejsze, mocniej owocowe będą powstające w nich wina. Jest tylko jeden wyjątek – jeśli jednocześnie zwiększa się wysokość, na której zlokalizowane są winnice, to niwelowany jest wpływ ciepłego klimatu. Świetny przykład odnajdujemy choćby w winach ze zboczy Etny. Mimo iż pochodzą z gorącej Sycylii, to jednak swoim charakterem bardziej przypominają pozycje z północnych regionów Włoch.

wina czerwone

Zdjęcie producenta Alta Alella

wina czerwone

Zdjęcie producenta Roeno

Czerwone wytrawne wina – od najlżejszych po te najbardziej zbudowane

Do najlżejszych czerwonych win należą te produkowane z odmian Schiava (występującej w Górnej Adydze) i Kadarka (Węgry), charakteryzujące się kwiatowym, chrupkim aromatem i smakiem. Dalej plasują się te oparte na czerwonych owocach, wiśniach i mocnej kwasowości jak Gamay (Francja), Dolcetto z Piemontu i oczywiście uchodzące za jedne z najlepszych czerwonych win: Pinot Noir (szukajcie oczywiście w Burgundii, ale i z Niemiec, USA, Alto Adige czy coraz częściej z Węgier).

Średnio zbudowane czerwone wina to na przykład pozycje pochodzące z regionu Valpolicella (Veneto) nieopodal Werony (kwaśne wiśnie, lekka słodycz owocu), a także hiszpańska Mencia, chilijskie Carmenere, czy spotkana w północno-wschodniej Hiszpanii i na południu Francji Grenache/Garnacha. Do tej kategorii zaliczyć można również Barberę z Piemontu, czy Sangiovese z Toskanii – uchodzące za jedne z najlepszych win z tego kraju, a także odmianę Blaufränkisch/Kékfrankos (Austria/Węgry).

Jeszcze mocniej skoncentrowane, przechodzące z palety smakowej wiśni w akcenty śliwkowe będą pozycje powstające z odmian takich jak Merlot – spotykany na całym świecie, ale dający szczególnie dobre efekty w Bordeaux, Kalifornii czy Chile. Oprócz niego nie zapominajmy również o Tempranillo (Hiszpania), Montepulciano i Primitivo (obie odmiany z Włoch), czy Zinfandel, czyli inaczej zwane w USA Primitivo.

Najmocniejsze czerwone wytrawne wina zwykle dojrzewają też w beczkach i obok nut ciemnych owoców (śliwki i porzeczki) wykształcają też akcenty waniliowe, skórzane, wędzone, ziemiste. Mówimy tutaj o takich odmianach jak Cabernet Sauvignon (najlepsze ich wersje powstają w Bordeaux i Kalifornii), Syrah (Shiraz w Australii), Malbec (Argentyna), Pinotage czy Petit Verdot, wypada też wspomnieć o wyraziście tanicznych, potężnie wysuszających pozycjach z odmian Sagrantino i Tannat.

Czerwone wytrawne wina Francji

Przegląd czerwonych win francuskich nie sposób rozpocząć inaczej jak od dwóch kluczowych dla tego kraju regionów – Bordeaux i Burgundii.

Bordeaux leży na wschodzie Francji (wokół miasta o tej samej nazwie) i tutejsze czerwone wina powstają najczęściej jako mieszanka odmian Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc i Merlot.

Klimat jest tu stosunkowo chłodny i wilgotny, a wina za młodu bywają dość szorstkie i mało przyjazne, jednak z wiekiem przepięknie się rozwijają (czarna porzeczka, śliwka, tytoń, nuty ziemiste, grzybowe i bulionowe). Nie bez przyczyny uchodzą też za jedne z najbardziej uznanych win na świecie.

Leżąca na wchodzie Francji Burgundia to oczywiście królestwo Pinot Noir, który daje tutaj świeże wina z nutami czerwonych owoców, przypraw i ziół, ale i o świetnej strukturze, z potencjałem dojrzewania. Cenowo są na poziomie win z Bordeaxu, ale stylistyka jest zupełnie inna, lżejsza, chrupka i bardziej eteryczna.

Oprócz tego na uwagę we Francji zasługują też czerwone wina z południa kraju. W północnej części Doliny Rodanu znajdziemy jedne z najlepszych ekspresji Syrah na świecie, a więc wina z nutami ciemnych owoców, przypraw, nieco dzikie, zwierzęce, o wyraźnym kręgosłupie. Idąc wraz z nurtem rzeki – dalej na południe trafiamy do regionów, w których zaczyna dominować Grenache, uzupełniona zwykle o Syrah i Mourvèdre (słynny kupaż znany jako „GSM”), ale też Cinsault czy Carignan. Najsłynniejsza tutejsza apelacja to Châteauneuf-du-Pape, utytułowane „papieskie wina”. Są one pełniejsze, ze słodszym owocem niż te z północy.

Dalej na zachód położona jest Langwedocja, gdzie znajdziemy podobne odmiany, ale jej wina mają zwykle jeszcze mocniejsze nasycenie i większą dojrzałość. Ukrytym skarbem Francji jest dla mnie Gamay, a więc odmiana spotykania głównie w Beaujolais nieopodal Lyonu, dająca radosne, owocowe, kwaskowe wina. Wręcz idealne na co dzień, z których najlepsze pozycje są zdolne również do dojrzewania.

wino czerwone

Zdjęcie producenta Tezza

wino czerwone

Zdjęcie producenta Tezza

Czerwone wytrawne wina z Włoch

Czas na moją bella Italia! Tak kochane przez mnie Włochy nie odstają pod względem różnorodności czerwonych win od Francji.

Zacznijmy od Piemontu – tutejsze czerwienie powstają głównie z trzech odmian. Najlżejsze z nich to Dolcetto, codzienne wino piemonckich rolników, charakterne, kwaskowe, owocowe, idealne do makaronów, ale w najlepszych ekspresjach z okolic Dogliani, dające zaskakująco poważne wina. Znowu Barbera to odmiana wybitnie kwaskowa, a za to niemal bez garbników – świetny partner do esencjonalnych gulaszów. Królem Piemontu jest jednak Nebbiolo, zwłaszcza z dwóch słynnych apelacji Barolo i Barbaresco. To odmiana zadziwiająca, w kolorze niemal różowa, ale kwasowości i tanin pozazdrościć by mu mogło większość czerwonych win. I te aromaty, od kwiatów, przez czerwone owoce, leśną ściółkę, przyprawy… można by wymieniać w nieskończoność. Nie będę ukrywał, Nebbiolo to mój ulubiony czerwony szczep winorośli.

Leżąca na samej północy Włoch dolina Górnej Adygi to miejsce szczególne, w którym ścierają się wpływy włoskie i germańskie. Znajdziecie tutaj znakomite wina z Pinot Noir (o stosunkowo chłodnej, górskiej ekspresji), ale też zadziorne, owocowe Lagreiny oraz odmianę Schiava, dającą wina leciutkie, soczyste, bardzo chrupkie.

Dalej na południe, okolice Werony to miejsce gdzie powstają owocowe, wiśniowe wina z trzech dominujących odmian Corvina, Corvinone i Rondinella. Tutejszy podział apelacyjny opiera na się na trójstopniowej drabince – od klasycznej Valpolicelli, przez Ripasso, aż po słynne Amarone. Z każdym szczeblem do nut czerwonych owoców dochodzą kolejne warstwy, a Amarone to już wino ze wszech miar kompleksowe, gęste, prawdziwe medytacyjne.

Dalej na zachód, we Friuli spotyka się sporo odmian międzynarodowych (wśród nich Merlot i Cabernet Sauvignon), ale też zadziorne, ziołowe wina z odmiany Schioppetino oraz wiśniowe, radosne Refosco.

Emilia-Romania to w zasadzie dwa nieco sztucznie połączone regiony, bardzo różniące się też pod względem winiarskim. Ten pierwszy słynie z Lambrusco, w wytrawnej wersji będącym świetnym towarzyszem pochodzącej stąd szynki parmeńskiej, a w Romanii coraz popularniejsze staje się Sangiovese.

Jednak królestwem tej odmiany jest oczywiście Toskania, gdzie w takich apelacjach jak Chianti Classico (ten dopisek Classico jest ważny, bowiem jest kilka apelacji z Chianti w nazwie, zdecydowanie różniących się jakością), Brunello di Montalcino, czy Vino Nobile de Montepulciano osiąga ona szczyty swojej ekspresji. Kwaskowe wiśnie, mocna kwasowość, świeżość, rozwijające się z czasem aromaty suszonych owoców, nuty leśne, skórzane, ziołowe, to znaki charakterystyczne Sangiovese.

Tym samym, czym ta odmiana jest dla Toskanii – szczep Montepulciano (niemający nic wspólnego ze wspomnianą przed momentem apelacją) jest dla wybrzeża Adriatyku od Marche po północ Apulii. Daje on wina z ciemniejszym owocem, leśne, za młodu trochę nieokrzesane, ale których jakość systematycznie rośnie.

Środkowa i południowa część Apulii to kraina Primitivo, pełnego, słodkawego wina – podobno ukochanego przez Polaków. Warto jednak zwrócić uwagę na inne tutejsze szczepy, takie jak Negroamaro czy Susumaniello.

Wreszcie Etna, wyspa niesamowicie różnorodna winiarsko, na której znajdziemy tęgie, śliwkowe Nero d’Avola, ale i filigranowe, kwiatowe Frappato, oraz przede wszystkim wspaniałe wina z Etny oparte o Nerello Mascalese, których aromatyczność i kwasowość bywa porównywana (słusznie zresztą) z Nebbiolo.

Czerwone wytrawne wina z Hiszpanii

Jeśli zaś chodzi o Hiszpanię, to (oczywiście w dużym uproszczeniu) zdominowana jest ona przez trzy odmiany. Północna część kraju (takie apelacje jak Ribera del Duero, Toro czy oczywiście Rioja) to kraina Tempranillo, historycznie długo dojrzewającego w beczkach, łączącego aromaty śliwek, z dębową wanilią, akceptami czekoladowymi czy suszonymi. Jednak w ostatnich latach coraz większą popularnością zaczynają się cieszyć wina lżejsze, bardziej owocowe, dojrzewające jedynie w stali.

Część kraju leżąca bliżej Pirenejów, a także Katalonia to miejsca ,gdzie dominuje Garnacha (czyli Grenache), dająca wina mocno owocowe, pełne czereśni i wiśni. Najbardziej znana apelacja to Priorat, która stosunkowo niedawno zyskała kultowy status, porównywalny do wspomnianej Riojy.

Idąc dalej na południe, w okolicach Walencji zaczyna dominować Monastrell (czyli znane nam już z Francji Mourvèdre), z którego powstają wina mocne, z ciemnymi owocami, bardzo esencjonalne, ale czasem mało kwaskowe.

Spośród szczepów mniej oczywistych warto zwrócić uwagę na pochodzącą z Bierzo (północno-zachodnia część kraju) odmianę Mencia, przypominającą nieco Pinot Noir z nutami kwiatów, wiśni czy żurawiny.

wina czerwone

Zdjęcie producenta Heimann Zoltán

wina czerwone

Zdjęcie producenta Etyeki Kuria

Czerwone wytrawne wina Europy Środkowo-Zachodniej i Wschodniej

Dużym niedociągnięciem byłoby pominięcie na naszej liście krajów, leżących bliżej naszych granic, które również mają wiele do zaoferowania w portfolio czerwonych win. Zwłaszcza ostatnie lata w tym zakresie zasługują na uznanie i docenienie niesamowitego progresu.

Mimo że Niemcy nadal są kojarzone głównie z Rieslingami, to Spätburgunder, jak zwany jest tutaj Pinot Noir, w ciągu ostatnich lat robi prawdziwą furorę. Nie tylko pod względem areału upraw Niemcy wskoczyli na zacne podium, zostawiając w tyle Francją i USA, ale jakościowo również przestają odstawać od reszty. Zwykle są to wina mocniej zbudowane, szczodrzej potraktowane beczką niż pozycje z Burgundii, ale też różnorodność klimatyczna niemieckich regionów winiarskich (od chłodnej doliny Ahr, po słoneczną, ciepłą Badenię) sprawia, że rozpiętość stylistyczna jest też całkiem spora.

Tuż zza Odrą znajdziemy również sporo Dornfeldera i Portugisera, z których powstają zwykle codzienne wina o mocnych nutach owocowych, często jednak za bardzo beczkowe.

Jeszcze bogatsza pod względem czerwonych win jest Austria. Choć spotykane są one praktycznie we wszystkich jej regionach, to najlepsze rezultaty dają na wschód i południowy-wschód od Wiednia (Carnuntum, Thermenregion i oczywiście Burgenland). W Carnuntum dominuje Zwigelt, a więc odmiana dająca wina z wyraźnymi nutami wiśni, niezbyt mocną kwasowością, soczyste i stosunkowo lekkie. Thermenregion to miejsce, gdzie powstają najlepsze w kraju wina z Pinot Noir, swoim stylem przypominające bardziej Francję niż Niemcy.

Północna część Burgenlandu (okolice Jeziora Nezyderskiego) zdominowana jest przez Zweigelta, choć znajdziemy tu również nieco Pinota Noir i Blaufränkischa. Ta ostatnia odmiana dominuje również w Mittleburgenlandzie i Eisenbergu i słusznie uchodzi za najbardziej perspektywiczną odmianę Austrii, znakomicie oddającą charakter poszczególnych siedlisk, z nutami wiśniowymi, przyprawowymi, dobrą kwasowością i wyczuwalnymi garbnikami.

Blaufräkisch (pod nazwą Kékfrankos) to również najważniejsza czerwona odmiana na Węgrzech, co nie powinno dziwić patrząc na historyczne powiązanie obu krajów w czasach Hanbsurgów. Jednym z najbardziej znanych regionów zdominowanych przez czerwone wina jest Eger, gdzie powstają słynne Egri Bikavary, które obowiązkowo muszą stanowić kupaż co najmniej trzech odmian.

Obok wspomnianego Kékfrankosa znajdziemy tu również Pinot Noir, a także Merlota, Portugiesera, Zweigelta, Caberneta Sauvignon, Caberneta Franc czy Syrah. Obok Bikavera czasem można je spotkać również jako wina jednoodmianowe.

Innymi słynnymi węgierskimi regionami, gdzie dominują czerwone wina są leżące na południu kraju Villány i Szekszárd. Ten pierwszy to ojczyzna pełnych, beczkowych win opartych o kupaże bordoskie, za to w Szekszárdzie znajdziemy coraz więcej odmian lokalnych, nową młodość zyskuje Kékfrankos i wydobywana z zapomnienia Kadarka. W Szekszárdzie również mogą powstawać Bikavery, będące zwykle mocniej owocowymi, pełniejszymi winami niż ich kuzyni z Egeru.

Jeszcze bliżej naszych granic, na Morawach również powstaje sporo ciekawych czerwieni, najczęściej w lekki, owocem, czasem naturalizującym stylu z takich odmian jak Frankovka (czyli kolejna nazwa dla Blaufränkischa), Svatovavřinecké (St. Laurent), czy Pinot Noir.

Nie zapominajmy też o naszym kraju, polscy winiarze po początkowych eksperymentach głównie z hybrydami Rondo i Regent, coraz odważniej i z lepszymi rezultatami sięgają po winorośl szlachetną. Zwłaszcza polskie Pinot Noiry (choćby głośny debiut Kamila Barczentewicza) pokazują z roku na rok coraz ciekawsze oblicza.

Czerwone wytrawne wina z Nowego Świata

Trudno jest zebrać w pigułce informacje o czerwonych winach z Nowego Świata, bowiem praktycznie w każdym z tych krajów uprawia się całą paletę międzynarodowych odmian. Na szczęście większość z nich jest rozpoznawalna dzięki jednej odmianie, którą upodobali sobie miejscowi winiarze.

Australia to przede wszystkim kraina Shirazów (Syrah), które tutaj dają wina mocne, z nutami ciemnych owoców, wiśni i śliwek, czasem również o charakterystycznych nutach eukaliptusowych. Dodatkowo – zwłaszcza w regionie Coonawarra – powstają znakomite Cabernety Sauvignon. Jeśli jesteśmy już przy tych okolicach, to w Nowej Zelandii znajdziecie bardzo ciekawe, rasowe Pinot Noir, o ładnych wiśniowych nutach, zwykle są one też nieco mocniej nasycone od europejskich przedstawicieli odmiany.

RPA słynie z lokalnej odmiany Pinotage (krzyżówka Pinot Noir i Cinsault) o aromatach jeżyn i jagód, nutach leśnych, czasem asfaltowych, z wyrazistymi garbnikami.

Przeskakując do Południowej Ameryki, w Argentynie natraficie głównie na Malbeki, które świetnie sprawdzą się do hamburgerów dzięki swoim nutom ciemnych owoców, śliwek, wędzonki, ale też mocnych taninach. W Chile zaś flagowym szczepem jest Carmenere, z typowymi nutami czarnych porzeczek, zielonego pieprzu i śliwek. W obu krajach produkuje się też sporo Merlota i Caberneta Sauvignon.

W przypadku USA tutejsze winiarstwo jest dość zróżnicowane i z związku z tym brakuje jednej dominującej odmiany, zaś najciekawsze regiony skupiają się głównie na zachodnim wybrzeżu. Kalifornia niegdyś słynęła głównie z odmian bordoskich, do tej pory zresztą tutejsze esencjonalne, beczkowe Cabernety Sauvignon święcą triumfy, ale coraz popularniejsze stają się również lżejsze, bardziej soczyste Pinot Noir. Ta druga odmiana jest zresztą jeszcze popularniejsza w stanach leżących dalej na północy – Oregon i Washington. W Kalifornii uprawia się też dużo Zinfandela, a więc po prostu włoskiego Primitivo, w tym wydaniu są to wina jeszcze mocniej nasycone, słodsze od swoich europejskich odpowiedników.

wino czerwone

Czerwone półwytrawne i półsłodkie wina

Nie rozumiem, ale mimo wszystko potrafię uszanować fakt, że wina półsłodkie i półwytrawne to wciąż wiodący segment, jeśli chodzi o spożycie wina w Polsce. Dlatego choćby z tego faktu, wypada kilka słów poświęcić również temu zagadnieniu. Wyjdźmy zatem od podstawowej zasady – unikajcie win z cukrem, dostępnych na najniższych półach marketów. Po pierwsze są one przeważnie sztucznie dosładzane, a po drugie ich jakość nawet trudno właściwie opisać.

Jeśli tak bardzo lubicie słodycz w czerwonych winach, szukajcie pozycji, w których ma ona naturalne pochodzenie. W pierwszej kolejności warto zwrócić uwagę na Półwysep Apeniński. Niewielu zdaje sobie sprawę z tego, że jedno z najsłynniejszych włoskich win, a więc Amarone della Valopolicella powstające z podsuszanych gron, jest spotykane również w wersjach, gdzie poziom cukru przekracza 10 gram. Dodatkowo wysoki alkohol (zwykle powyżej 15%) podbija wrażenie słodyczy, a przy tym wina te są niebywale złożone, pełne nut suszonych śliwek, czekolady, kakao, rodzynek. Wina z podsuszanych gron powstają nie tylko na północy Włoch, ale też w innych regionach, gdzie zwykle noszą oznaczenie appasimento. Mają one sporo słodyczy, bogactwo nut czekoladowych i ciemnych owoców, ale brak im złożoności i subtelności Amarone.

Amarone to jednak spory wydatek, dlatego większość rodaków wybiera wina z cukrem z południa Włoch, na czele z osławionym Primitivo. Tu również mam dla Was małą podpowiedź. Sam szczep jest pełen słodkich nut owocowych (bardzo dojrzałe wiśnie, suszone śliwki), dlatego nie musicie szukać na etykiecie napisu półsłodkie czy półwytrawne. Wina wytrawne też mogą mieć tak poszukiwane przez Was słodsze nuty, a przy tym będą ciekawsze i świeższe.

Półwytrawne i półsłodkie czerwone wina znajdziecie też na Półwyspie Iberyjskim, zarówno w Hiszpanii jak i w Portugalii. W tych krajach akompaniują im zwykle mocne nuty beczkowe, przez co obok akcentów owocowych, znajdziemy w nich również sporo wanilii. W efekcie są dość potężne, dlatego kluczem wyboru powinien być soczysty owoc, który wzniesie się ponad ten beczkowy makijaż.

Słodsze czerwone wina znajdziemy też na Węgrzech. Mam nadzieję, że nie muszę Was przekonywać do rezygnacji z popularnych marketowych Kadarek czy Egri Bikaverów. Zamiast tego warto poszukać win w portfolio producentów, którzy znani są też w win wytrawnych, wtedy ich jakość będzie znacznie lepsza.

Również nasi zachodni sąsiedzi zdradzają słabość do win z cukrem resztkowym. Powstają one zwykle z odmian Dornfelder i Portugieser i są zdominowane przez czerwone owoce i wiśnie.

Za to miłość Amerykanów do słodyczy jest powszechnie znana. Stąd za oceanem znajdziemy czerwone wina z wyraźnie zaznaczonym cukrem, zwłaszcza, że jak już wspomniałem w Kalifornii popularnością cieszy się Zinfandel (Primitivo).

Także w słynącej z bogatych tradycji winiarskich Gruzji oprócz będących dzisiaj na topie win bursztynowych (pomarańczowych) powstaje sporo czerwonych win półwytrawnych i półsłodkich, również z najpopularniejszej lokalnej odmiany Saperavi.

Czerwone słodkie wina

Wina deserowe to domena bieli, jednak nawet wśród czerwieni mamy światowej klasy zawodników. Przykładem na to jest Recioto della Valpolicella, a więc powstający z podsuszanych gron „słodziak” z okolic Werony, będący w pewnym uproszczeniu słodkim i starszym bratem Amarone. Znajdziemy w nim aromaty suszonych śliwek i wiśni, likieru, czekolady i przypraw. Wina wytwarzane podobną metodą spotykamy również sporadycznie w innych regionach Włoch, a także w Hiszpanii.

Wśród czerwonych słodkich win mamy wina wzmacniane, gdzie fermentacja jest przerywana przez dodanie mocnego alkoholu, przy jeszcze wysokim poziomie cukru. Najpopularniejsze z nich to portugalskie porto, mogące powstawać w kilku wersjach wersjach (ruby, tawny, LBV), różniących się długością dojrzewania w beczkach, często będące też mieszanką win z wielu roczników. Najlepsze porto to rocznikowe, powstające jedynie w najlepszych latach i mogące dojrzewać w butelce przez dekady, rozwijając nuty suszonych owoców, przypraw, karmelu, marcepanu.

Inne (już nie tak popularne jak porto) wina wzmacniane produkowane z ciemnych odmian winorośli to marsala w wersji rubino powstająca zwykle z odmian Perricone, czy Nero d'Avola i madera powstająca na wyspie o tej nazwie należącej administracyjnie do Portugalii, leżącej nieco na północ od Wysp Kanaryjskich. Do produkcji madery używana jest głównie czerwona odmiana Tinta Negra (bardzo rzadko spotykane są inne ciemne szczepy Bastardo i Complexa), jak również cztery odmiany białe Malvasia, Bual, Verdelho i Sercial. Unikatowy jest sposób produkcji tego wina. Niegdyś wino to dojrzewało w tropikalnym klimacie w ładowniach statków płynących Europy z przystankiem na Maderze w kierunku Indii (wokół Afryki). Dzisiaj, aby odtworzyć ten proces (zwany estufagem), beczki z winem umieszcza się w mocno ogrzewanych piwnicach.

Ci z Was, którzy odwiedzili Cypr, albo mieli okazje już ich spróbować kojarzą wina wzmacniane commandaria. Do jej produkcji używane są lokalne odmiany Mavro (ciemna) i Xynisteri (jasna), zbierane bardzo późno i podsuszane, o po przerwaniu fermentacji i dodaniu destylatu dojrzewające w beczkach.

Wreszcie wina wzmacniane (vins doux naturels) z odmiany Grenache powstają na południu Francji, w Roussillon (pogranicze z Katalonią) w apelacjach Rivesaltes, Maury i Banyuls. W zależności od producenta i przyjętego stylu mogą one dojrzewać (w celu utlenienia) w beczkach lub być wystawiane w dużych szklanych baniakach na słońce w celu maderyzacji.

Ciekawymi przypadkami są słodkie wina delikatnie musujące, takie powstają na pograniczu Piemontu i Lombardii. Choć osobiście preferują Lambrusco w wersji wytrawnej, to słodkiego egzemplarza można używać jako dodatku do bensone, lokalnej specjalności z Modeny, ciastka nadziewanego czekoladą lub rzadziej dżemem.

Również w Europie Środkowej (zwłaszcza w Niemczech i na Węgrzech) można spotkać słodkie czerwone wina, które są zwykle produkowane z odmian charakteryzujących się mocną owocowością, jak Dornfelder, Merlot czy choćby Zweigelt.

Podstawową zasadą przy winach zdecydowanie słodkich jest zbalansowanie słodyczy odpowiednią soczystością. Nie powinny one nas zmęczyć już po pierwszym kieliszku.

„Wszystko, czego oczekuję od wina, to aby się nim cieszyć” (Ernest Hemingway) – mam jednak nadzieję, że dziś pokazałem Wam, że świat czerwonego wina jest naprawdę zróżnicowany, ciekawy, i że warto poszukiwać w nim nowych smaków i wyjść poza schemat swoich przyzwyczajeń.

Related products

Abbotts&Delaunay - Merlot
  • Merlot
  • Francja
  • Wytrawne
Wina z Francji

Abbotts & Delaunay - Merlot 2021, 2022

Abbotts & Delaunay
3008
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Czerwone Kraj pochodzenia: Francja Zawartość alkoholu: 13.5% Temperatura podawania: 17°C Produkowane ze szczepu: Merlot Region: Pays d'Oc
56,99 zł
Abbotts&Delaunay - Syrah
  • Syrah
  • Francja
  • Wytrawne
Wina z Francji

Abbotts & Delaunay - Syrah 2020

Abbotts & Delaunay
27488
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Czerwone Kraj pochodzenia: Francja Zawartość alkoholu: 13.5% Temperatura podawania: 16-18°C Produkowane ze szczepu: Syrah Region: Pays d’Oc
59,49 zł
Battifarano - Akratos Matera Primitivo 2015
  • Primitivo
  • Włochy
  • Wytrawne
Wina z Włoch

Battifarano - Akratos Matera Primitivo 2019

Battifarano
15606
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Czerwone Kraj pochodzenia: Włochy  Zawartość alkoholu: 14% Temperatura podawania: 16-18'C Produkowane ze szczepu:  Primitivo  Region: Basilicata
72,99 zł
Bodegas Franco-Espanolas - Rioja Bordon Crianza
  • Tempranillo
  • Hiszpania
  • Wytrawne
Wina z Hiszpanii

Bodegas Franco-Espanolas - Rioja Bordon Crianza 2018, 2019

Bodegas Franco - Espanolas
10119
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Czerwone Kraj pochodzenia: Hiszpania Zawartość alkoholu: 14% Temperatura podawania: 16-18°C Produkowane ze szczepu: Tempranillo 80%, Garnacha Tinta 20% Region: Rioja
58,99 zł
Boujong - Dornfelder Lieblich
  • Dornfelder
  • Niemcy
  • Słodkie
Wina z Niemiec

Boujong - Dornfelder Lieblich 2022

Boujong Weingut
14734
Objętość: 750ml Smak: słodkie Kolor: czerwone Kraj pochodzenia: Niemcy Zawartość alkoholu: 10% Temperatura podawania: 16-18°C Produkowane ze szczepu: Dornfelder Region: Dolina Mozeli  
52,99 zł
Casabella - Lambrusco Dolce...
  • Lambrusco
  • Włochy
  • Słodkie
Wina z Włoch

Casabella - Lambrusco Dolce Rosso 2022

Casabella
17190
Objętość: 750ml Smak: Słodkie Kolor: Czerwone Kraj pochodzenia: Włochy  Zawartość alkoholu: 8% Temperatura podawania: 12-14°C Produkowane ze szczepu: Lambrusco Region: Emilia Romagna
28,99 zł
Dolcetto 'Montagrillo'
  • Dolcetto
  • Włochy
  • Wytrawne
Wina z Włoch

Claudio Alario - Dolcetto Montagrillo 2019,2020

Claudio Alario
19729
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Czerwone Kraj pochodzenia: Włochy  Zawartość alkoholu: 13% Temperatura podawania: 16-18°C Produkowane ze szczepu: Dolcetto Region: Piemont
99,99 zł
Domaine De Rochebin - A.O.C. Bourgogne Pinot Noir
  • Pinot Noir
  • Francja
  • Wytrawne
Wina z Francji

Domaine De Rochebin - Pinot Noir Bourgogne AOC 2022

Domaine de Rochebin
48401
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Czerwone Kraj pochodzenia: Francja Zawartość alkoholu: 12.5% Temperatura podawania: 16-18°C Produkowane ze szczepu: Pinot Noir Region: Burgundia
89,99 zł
Hagymasi - Kadarka
  • Kadarka
  • Węgry
  • Wytrawne
Wina z Węgier

Hagymasi - Kadarka 2019

Hagymasi Pinceszet
21246
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne  Kolor: Czerwone Kraj pochodzenia: Węgry  Zawartość alkoholu: 12,5% Temperatura podawania: 14-16°C Produkowane ze szczepu: Kadarka Region: Eger
53,99 zł
Petreny - Merlot Silver  2016
  • Merlot
  • Węgry
  • Słodkie
Wina z Węgier

Petreny - Merlot Silver 2016, 2018

Petreny
40067
Objętość: 750ml Smak: Słodkie Kolor: Czerwone Kraj pochodzenia: Węgry Zawartość alkoholu: 12% Temperatura podawania: 16-18 °C Produkowane ze szczepu: Merlot Region: Eger
33,99 zł
Rietine - Rosso Toscano IGT "Tiziano"
  • Merlot
  • Włochy
  • Wytrawne
Wina z Włoch

Rietine - Rosso Toscano Supertoskan Tiziano 2015

Fattoria di Rietine
10494
Objętość: 750ml Smak: wytrawne Kolor: czerwone Kraj pochodzenia: Włochy Zawartość alkoholu: 14% Temperatura podawania: 16-18°C Produkowane ze szczepu: Merlot, Ancelotta Region: Toskania
175,99 zł
Tezza - Amarone della Valpolicella 'Valpantena'
  • Corvina
  • Włochy
  • Wytrawne
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Czerwone Kraj pochodzenia: Włochy  Zawartość alkoholu: 16% Temperatura podawania: 16°C Produkowane ze szczepu: 80% Corvina, 20% Rondinella Region: Valpantena
205,99 zł
Valori - Montepulciano d'Abruzzo BIO
  • Montepulciano
  • Włochy
  • Wytrawne
Wina z Włoch

Valori - Montepulciano d'Abruzzo BIO 2021

Valori Vini Organic/BIO
17247
Objętość: 750ml Smak: wytrawne Kolor: czerwone Kraj pochodzenia: Włochy Zawartość alkoholu: 14% Temperatura podawania: 16-18 °C Produkowane ze szczepu: Montepulciano Region: Abruzja
65,99 zł
Vegaval - Clasico Red
  • Tempranillo
  • Hiszpania
  • Wytrawne
Wina z Hiszpanii

Vegaval - Clasico Red

Bodegas Miguel Calatayud
16088
Objętość: 750ml Smak: Delikatnie Wytrawne Kolor: Czerwone Kraj pochodzenia: Hiszpania Zawartość alkoholu: 11,5% Temperatura podawania: 8-10°C Produkowane ze szczepu:  70% Tempranillo 30% Airen Region: Kastylia/Valdepenas
26,99 zł
Vegaval Plata - Tempranillo 2016
  • Tempranillo
  • Hiszpania
  • Wytrawne
Wina z Hiszpanii

Vegaval Plata - Tempranillo 2016

Bodegas Miguel Calatayud
16094
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Czerwone Kraj pochodzenia: Hiszpania Zawartość alkoholu: 13% Temperatura podawania: 8-10°C Produkowane ze szczepu: Tempranillo Region: Kastylia/Valdepenas
29,99 zł