Najpopularniejsze wina białe - Chardonnay, Sauvignon Blanc, Riesling i Muscat

„Złociste promienie ode mnie dla ciebie, dzień za dniem”, chciałoby się zaśpiewać, spoglądając przez okno. Błękitne niebo, śródziemnomorskie temperatury, ptaszki ćwierkają; no lato bez dwóch zdań. A któż wyobraża sobie lato bez kieliszka schłodzonego białego wina na świeżym powietrzu? Ja na pewno nie. Dzisiaj przyjrzymy najpopularniejszym przedstawicielom tej właśnie kategorii gronowego trunku… tylko właśnie: najpopularniejszym, czyli jakim właściwie?

Najpopularniejsze białe wina– jakie szczepy są najbardziej znane?

Na pewno jakąś metodą na znalezienie odpowiedzi na to pytanie byłby tour po okolicznych sklepach z sympatycznym płazem w logo i wywiad z ekspedientkami na temat etykiet cieszących się największą popularnością wśród klientów. Ja natomiast postanowiłem spojrzeć na sprawę nieco bardziej globalnie: patrząc na pierwszą dziesiątkę najszerzej uprawianych odmian na świecie, rzucą nam się w oczy cztery znajome nazwy: Chardonnay, Sauvignon Blanc, Riesling oraz Muscat. Oczywiście, ktoś mógłby teraz powiedzieć „hola hola, ale przecież takie Airen pokonuję tę czwórkę w przedbiegach” – i oczywiście miałby rację. Aczkolwiek oprócz wielkości nasadzeń warto też wziąć pod uwagę rozprzestrzenienie odmian i skupić się na tych międzynarodowych. Wina z tychże będą uprawiane (tam gdzie warunki pozwalają oczywiście) oraz dostępne dla konsumentów w większości krajów na świecie i co ważne, będą to wina właśnie: giganci tacy jak Airen, Trebbiano czy Cayetana w dużej mierze przeznaczani są do produkcji destylatów.

wino białe

Zdjęcie producenta Etyeki Kuria

wino białe

Zdjęcie producenta St. Andrea

Charakterystyka szczepów - jak szczep wina przekłada się na jego smak?

Na wstępie celowo nieco zbagatelizowałem temat, gdyż oczywiście białe wino to więcej, niż tylko walory orzeźwiająco-upajające. Każda z odmian winnej latorośli posiada cechy jej właściwe takie jak aromaty, smaki, poziom alkoholu czy kwasowości. Winiarz może tym oczywiście w różnym stopniu manipulować, zarówno już przez odpowiedni sposób uprawy samych krzewów, czy też „na finiszu”, np. decydując się na dojrzewanie wina w beczkach; natomiast produkt końcowy w większości przypadków (ach te wina pomarańczowe) będzie miał jakieś cechy charakterystyczne właśnie dla danego szczepu.

Chardonnay

Chardonnay to bardzo plastyczna odmiana (przez złośliwych nazywana damą negocjowalnego afektu wśród szczepów) uprawiana niemal wszędzie, lubi się też z dębiną. Fakt ten może również być swego rodzaju wskazówką, gdy nuty wanilii i masła zaczną łechtać nasze powonienie. Zazwyczaj jednak będą z nami obecne jabłka oraz gruszki w przypadku win z chłodniejszego klimatu lub bardziej egzotyczne owoce typu ananas czy banan, jeśli degustowany trunek będzie nowoświatowej prowieniencji. Szczep ten ma też predyspozycje do osiągania zawartości alkoholu mieszczących się w dosyć wysokich jak na wino białe rejestrach – 13,5% i więcej to dla Chardonnay nic trudnego. Koniec końców, zawartość kieliszka powinna być dobrze zbalansowana dzięki niezłej – ale nie bardzo wysokiej – kwasowości; Chablis to wyjątek potwierdzający regułę ;)

Sauvignon Blanc

Szalenie teraz popularne dzięki Nowej Zelandii Sauvignon Blanc nie zawsze jest aż tak intensywne w nosie, natomiast nawet w bardziej stonowanych wersjach będzie wyróżniało się mocą aromatów. Pierwsze skrzypce zazwyczaj gra agrest, co jest jednym z jego znaków charakterystycznych. Kolejnymi będą lekkość, wysoka kwasowość i duża częstotliwość zamówień w restauracjach. Wyróżniające Sauvignon Blanc spośród tłumu będą też „zielone” aromaty, obecne dzięki aromatycznym związkom chemicznym zwanymi pirazynami. Ciekawostka: szczep ten jest jednym z rodziców najpopularniejszej czerwonej odmiany na świecie, czyli Cabernet Sauvignon.

Riesling

Kiedy na scenę wchodzi Riesling, często nie wiadomo czego dokładnie się spodziewać, gdyż robi się z niego wina w bardzo różnych od siebie stylach. Od ultra wytrawnych, przez musujące sekty, deserowe nektary z późnego zbioru czy dotknięte szlachetną pleśnią, na sławnych ice wine’ach kończąc. Zazwyczaj niskoalkoholowy i mocno kwasowy, co czyni go winem niesamowicie wręcz pijalnym, a przy tym uniwersalnym gastronomicznie. Roztacza wokół siebie wyraziste aromaty cytrusów, często z dystynktywną nutą petrolu w tle. I nie, „maryjka” to nie jest dobry przykład Rieslinga.

Muscat

Last but no least: Muscat... a może Moscatel, Moscato, Muskat czy Muskatteller? Jest to dosyć spora rodzina odmian, do tego w wielu miejscach mająca swoje regionalne nazwy. Najbardziej szlachetną z nich jednak jest Muscat Blanc a Petit Grains. Wina cechują się zazwyczaj nieco wyższą zawartością cukru resztkowego (często styl półwytrawny lub półsłodki, zdarzają się też typowo deserowe) oraz urzekającym aromatem perfum i kwiatu pomarańczy. Lekki i świeży, ale o zdecydowanie mniej owocowym charakterze, niż poprzednicy; ulubieniec… wszystkich oczywiście, gdyż wino – jak wiadomo – nie ma płci ;)

Różnice między Chardonnay a Sauvignon Blanc

Sauvignon Blanc i Chardonnay to dwie z najbardziej popularnych odmian winorośli na świecie – większość kojarzy ich nazwy, ale nie wszyscy potrafią je rozróżnić podczas degustacji. Różnice między tymi dwoma odmianami są znaczne i wynikają z różnych technik produkcji i terroir, które wpływają na smak i styl wina.

Odmiana winorośli
Sauvignon Blanc: Sauvignon Blanc to odmiana winorośli, która często jest kojarzona z krajami o chłodniejszym klimacie, takimi jak Nowa Zelandia, Francja (zwłaszcza region Bordeaux i Dolina Loary) oraz Chile. Charakteryzuje się intensywnym aromatem owoców tropikalnych, cytrusów i zielonych ziół. Wina te są zazwyczaj lekkie, świeże i kwasowe.
Chardonnay: Chardonnay jest bardziej wszechstronną odmianą, która rośnie w wielu krajach, w tym w Stanach Zjednoczonych (Kalifornia), Francji (Burgundia), Australii i Chile. Chardonnay ma bardziej neutralny aromat, co oznacza, że może przyjąć różne style produkcji. Wina z Chardonnay mogą być zarówno lekkie i orzeźwiające, jak i bogate i pełne. To odmiana, która często jest poddawana fermentacji w dębowych beczkach, co nadaje winu nuty vanilii i drewna.

Smak i styl
Sauvignon Blanc: Wina Sauvignon Blanc są zazwyczaj jasne i kwasowe, z wyraźnymi nutami zielonych jabłek, trawy cytrynowej i kiwi. Mają wyraźne kwasowość, co sprawia, że są idealnym wyborem do potraw z owocami morza, sałatkami i potrawami o ostrym smaku.

Chardonnay: Smak wina Chardonnay może być bardzo zróżnicowany, w zależności od stylu produkcji. Wina z tej odmiany mogą mieć nuty odświeżającego cytrusa, gruszek i jabłek, ale także głębokie smaki masła, orzechów i wanilii, jeśli były poddawane procesowi starzenia w beczkach. Chardonnay jest idealnym towarzyszem potraw z kurczakiem, rybą w sosie masłowym i potrawami kremowymi.

Terroir
Sauvignon Blanc: Odmiana ta najlepiej rośnie w chłodniejszych regionach winiarskich, gdzie zachowuje swoją charakterystyczną kwasowość i aromatyczność.
Chardonnay: Chardonnay jest bardziej elastyczny pod względem terroir i może być uprawiany w różnych klimatach i glebach, co prowadzi do różnorodności smaków i stylów.
Podsumowując, różnica między winami Sauvignon Blanc a Chardonnay polega na odmianie winorośli, aromatach i smaku, stylu produkcji oraz terroir. Wybór między nimi zależy od osobistych preferencji i tego, co chcielibyście podać do konkretnych potraw. Sauvignon Blanc jest bardziej kwasowy i aromatyczny, podczas gdy Chardonnay jest bardziej zróżnicowany i może przyjmować różne style.

Wino białe

Zdjęcie producenta Barta

Na co warto zwrócić uwagę wybierając białe wino?

Rocznik
Arcyważny w zdecydowanej większości przypadków: im młodszy, tym wino będzie świeższe, a co za tym idzie – przyjemniejsze w konsumpcji. Wino „im starsze, tym lepsze” to jeden z większych mitów winiarskich i odnosi się do małego procenta win z predyspozycjami do starzenia. Procenta dosłownie: 99% światowej produkcji wina to etykiety przeznaczone do konsumpcji w ciągu maksymalnie 5 lat.

Alkohol
Jeśli szukamy czegoś zwiewnego, warto też rzucić okiem na poziom alkoholu i wbrew pozorom oraz zdrowemu rozsądkowi wybrać to z jego mniejszą zawartością. Alkohol w winie jest odpowiedzialny również za ciało, daje nam także wrażenie pozornej słodyczy – stąd wina mocniejsze często wydają się łatwiejsze w odbiorze, ale męczące na dłuższą metę.

Styl
Szybki rzut oka na etykietę w poszukiwaniu informacji o kontakcie z beczką (często ogłaszana dumnym słowem „Reserve”, które bywa również nadużywane, aby uatrakcyjnić wino w oczach potencjalnego konsumenta i nie znaczy kompletnie nic) pozwoli nam z grubsza ocenić charakter trunku. W trakcie naszego etykietowego śledztwa można też sprawdzić, czy zawartość butelki reprezentuje jakąś konkretną apelację, jednak nie jest to zawsze wyznacznik jakości i tyczy się głównie win europejskich. W połączeniu z internetem może nam jednak dać sporo istotnych danych, gdyż za nazwą danej apelacji zazwyczaj stoi konkretny styl wina.

Osobną kategorię stanowią wielkie białe wina: do takich tematów jak Burgundy i Szampany z najlepszych Cru (Chardonnay), topowi winiarze z Doliny Loary i Nowej Zelandii (Sauvignon Blanc), niemieckie Grosses Gewachs i austriackie Erste Lagen (Riesling) czy odległe od siebie zarówno stylistycznie i geograficznie Muscaty z Alzacji i Australii trzeba podchodzić indywidualnie. Tutaj ważne są zarówno rocznik (niekoniecznie jak najmłodszy), jak i producent czy dokładne miejsce pochodzenia. Wiele jest tajemnic, jakie należałoby zgłębić przed dokonaniem zakupu, dlatego dobrym wyjściem w celu dokonania takowego będzie udanie się do sklepu specjalistycznego lub chociaż uprzednie rozpoznanie w sieci.

Czego należy dopilnować przed podaniem białego wina?

Uśmiechu oczywiście, gdyż uśmiech jest najważniejszy. Mając już to za sobą, możemy skupić się na dwóch pozostałych kwestiach: temperaturze oraz szkle. Tutaj wszystko zależy od rodzaju wina, jakie będziemy serwować: w dużym uproszczeniu podzieliłbym to na kategorie „beczkowane” oraz „niebeczkowane”. Wina o owocowej stylistyce, lekkie i rześkie możemy zaserwować w niższej temperaturze w okolicach 8 stopni, mając na uwadze jednak, iż klasyczna domowa lodówka chłodzi nieco bardziej – dobrze więc wyjąc butelkę wcześniej, aby zbyt niska temperatura nie zabiła nam aromatów. Wina bardziej złożone, o lepszym ciele i wyczuwalnym wpływie dębowych beczek zasługują na nieco wyższy rejestr stopni Celsjusza (10-12); ze względu na bogactwo aromatów należy też odpowiednio wcześniej otworzyć butelkę lub nawet przelać trunek do karafki, aby pozwolić mu się napowietrzyć. Kwestię szkła opisał szczegółowo Kuba w jednym z poprzednich wpisów, ale z całą stanowczością chciałbym tutaj nadmienić, iż popularne kiedyś kieliszki „do białego” z małą czaszą odeszły do lamusa.

wino białe

Zdjęcie producenta St. Andrea

Do jakich dań pasują białe wina?

Do sałatek, makaronów, drobiu i na aperitif – powie Ci 99% marketowych kontretykiet. Prawda jednak jest dalece bardziej skomplikowana. Winepairing to temat rzeka, natomiast możemy skupić się na będących bohaterami wpisu najpopularniejszych wina białego odmianach.

Niebeczkowane Chardonnay świetnie sprawdzi się do surowych (i nie tylko) ryb i owoców morza (nigdy więcej wina śliwkowego do sushi!), jego starzona w dębie wersja poradzi sobie z homarem, tłustymi rybami i wszelkiego rodzaju śmietanowymi sosami.

Sauvignon Blanc i kozi ser to para stworzona w niebie, jest też dobrym kompanem dla wszelkiego rodzaju intensywnych ziół, przez wyraziste i często „zielone” aromaty.

Riesling w wersji wytrawnej ze swoją strzelistą kwasowością przebije się przez każde tłuste danie (ktoś pomyślał o antrykocie?), ten z odrobiną cukru resztkowego złagodzi pikantny charakter dań kuchni wschodu. No i szparagi, szparagi, po trzykroć szparagi.

Do ostrych wschodnich potraw można polecić również Muscata, który dodatkowo będzie ciekawym połączeniem z niebieskimi serami pleśniowymi i wszelkiego rodzaju bardzo aromatycznymi daniami, gdyż jego potężny bukiet nie da się im stłamsić. Możliwości połączeń jest naprawdę sporo, ale z racji na wspomnianą obszerność tematu, pozwoliłem sobie wymienić te najbardziej klasyczne.

Oczywiście istnieje wiele bardzo popularnych win białych zrobionych z innych szczepów, niż wymienione w tekście, reprezentujące mało znane kraje czy niewielkie apelacje. Niestety, chcąc wyczerpać ten temat, musiałbym napisać książkę – a na to ani ja, ani Wy nie jesteście gotowi ;)

Related products

Abbotts&Delaunay - Sauvignon
  • Sauvignon Blanc
  • Francja
  • Wytrawne
Wina z Francji

Abbotts & Delaunay - Sauvignon Blanc 2018, 2022

Abbotts & Delaunay
27493
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Białe Kraj pochodzenia: Francja Zawartość alkoholu: 12% Temperatura podawania: 8°C Produkowane ze szczepu: Sauvignon Blanc Region: Langwedocja
59,99 zł
Wino Adoria Chardonnay 2019
  • Chardonnay
  • Polska
  • Wytrawne
Wina z Polski

Adoria - Chardonnay 2021

Winnica Adoria
15719
Objętość: 750ml Smak: wytrawne Kolor: Białe Kraj pochodzenia: Polska  Zawartość alkoholu: 12% Temperatura podawania: 10-12 °C Produkowane ze szczepu: Chardonnay Region: Województwo Dolnośląskie
71,99 zł
Bodegas Mocen - Sauvignon...
  • Sauvignon Blanc
  • Hiszpania
  • Wytrawne
Wina z Hiszpanii

Bodegas Mocen - Sauvignon Blanc 2022 Rueda DO

Bodegas Mocen
45507
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Białe Kraj pochodzenia: Hiszpania Zawartość alkoholu: 12,5% Temperatura podawania: 8-10°C Produkowane ze szczepu: Sauvignon Blanc Region: Rueda
53,99 zł
Bolyki - Sauvignon Blanc
  • Sauvignon Blanc
  • Węgry
  • Wytrawne
Wina z Węgier

Bolyki - Sauvignon Blanc 2023

Bolyki Pince
37758
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Białe Kraj pochodzenia: Węgry Zawartość alkoholu: 13% Temperatura podawania: 10-12°C Produkowane ze szczepu: Sauvignon Blanc Region: Eger
39,99 zł
Boujong - "Alte Reben" Feinherb Riesling 2017
  • Riesling
  • Niemcy
  • Półsłodkie
Wina z Niemiec

Boujong - Riesling Alte Reben Feinherb 2022

Boujong Weingut
13977
Objętość: 750ml Smak: półsłodkie Kolor: białe Kraj pochodzenia:Niemcy Zawartość alkoholu: 10,5% Temperatura podawania: 10-12°C Produkowane ze szczepu: Riesling Region: Dolina Mozeli  
70,99 zł
Boujong - Riesling...
  • Riesling
  • Niemcy
  • Wytrawne
Wina z Niemiec

Boujong - Riesling Brauneberger Trocken 2022, 2023

Boujong Weingut
11249
Objętość: 750ml Smak: wytrawne Kolor: białe Kraj pochodzenia: Niemcy Zawartość alkoholu: 12 % Temperatura podawania: 8-10°C Produkowane ze szczepu: Riesling Region: Dolina Mozeli   
51,49 zł
Bukolyi Marcell - Spring Riesling 2020 BIO
  • Riesling
  • Węgry
  • Wytrawne
Wina z Węgier

Bukolyi Marcell - Spring Riesling 2020 BIO

Bukolyi Marcell - Organic / BIO
15810
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne  Kolor: Białe Kraj pochodzenia: Węgry  Zawartość alkoholu: 12% Temperatura podawania: 10-12°C Produkowane ze szczepu: Riesling Region: Eger
49,99 zł
Domaine Chablis 1er Cru Vau-Ligneau 2018
  • Chardonnay
  • Francja
  • Wytrawne
Wina z Francji

Domaine Bernard Michaut Chablis Premier Cru Vau-Ligneau 2021

Domaine de la Motte
15386
Objętość: 750ml Smak: wytrawne Kolor: Białe Kraj pochodzenia: Francja Zawartość alkoholu: 13% Temperatura podawania: 10-12 °C Produkowane ze szczepu: Chardonnay Region: Burgundia
176,99 zł
Domaine Jean Dauvissat Pere&Fils Chablis 2017
  • Chardonnay
  • Francja
  • Wytrawne
Wina z Francji

Domaine Jean Dauvissat Pere&Fils - Chablis 2021

Domaine Jean Dauvissat Pere&Fils
15828
Objętość: 750ml Smak: wytrawne Kolor: Białe Kraj pochodzenia: Francja Zawartość alkoholu: 12,5% Temperatura podawania: 10-12 °C Produkowane ze szczepu: Chardonnay Region: Burgundia
131,99 zł
Grof Degenfeld - Muscat Blanc
  • Muscat
  • Węgry
  • Półwytrawne
Wina z Węgier

Grof Degenfeld - Muscat Blanc 2022

Grof Degenfeld - organic/BIO
39102
Objętość: 750ml Smak: Półwytrawne Kolor:  Białe Kraj pochodzenia: Węgry Zawartość alkoholu:  10,5% Temperatura podawania: 10-12°C Produkowane ze szczepu:  Muscat Blanc Region: Tokaj
56,99 zł
Haider - Chardonnay
  • Chardonnay
  • Austria
  • Wytrawne
Wina z Austrii

Haider - Chardonnay Salzundsteppe 2023 BIO

Haider
44512
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Białe Kraj pochodzenia: Austria Zawartość alkoholu: 13% Temperatura podawania: 10-12 °C Produkowane ze szczepu: Chardonnay Region: Burgenland
70,00 zł
Heinrich Hartl III - Chardonnay 2019
  • Chardonnay
  • Austria
  • Wytrawne
Wina z Austrii

Heinrich Hartl III - Chardonnay 2022

Heinrich Hartl III
15115
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Białe Kraj pochodzenia: Austria Zawartość alkoholu: 13% Temperatura podawania: 8-10 °C Produkowane ze szczepu: Chardonnay Region: Thermenregion
53,99 zł
Kunvin - Harom Halom - Chardonnay
  • Chardonnay
  • Węgry
  • Wytrawne
Wina z Węgier

Kunvin - Chardonnay

Kunvin Boraszati
11062
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Białe Kraj pochodzenia: Węgry  Zawartość alkoholu: 12,5%  Temperatura podawania: 10-12°C Produkowane ze szczepu: Chardonnay Region: Hajos-Bajai
27,99 zł
Petreny - Arany Muskotaly
  • Muscat
  • Węgry
  • Półwytrawne
Objętość: 750ml Smak: półwytrawne Kolor: białe Kraj pochodzenia: Węgry Zawartość alkoholu: 12% Temperatura podawania: 10-12°C Produkowane ze szczepu: Muskat Region: Eger   
33,99 zł