Czy wino jest zdrowe? Jakie są właściwości zdrowotne i zalety oraz wady spożywania wina?

Czy wino ma właściwości zdrowotne?

Uprawa winorośli oraz wykorzystywanie jej owocu do produkcji wina towarzyszy ludzkości od dawna. Najwcześniejsze dowody świadczące o tych praktykach odnaleziono na terenie współczesnej Gruzji, a ich wiek datuje się na około osiem tysięcy lat. W innych częściach globu, takich jak Iran, Sycylia, czy Bałkany zainteresowanie winoroślą oraz produkcja wina nastała nieco później. Na przestrzeni dziejów sfermentowany sok z winogron konsumowany był głównie ze względu na jego właściwości odurzające, a w starożytnej Grecji był ważnym elementem celebracji Dionizji. Wino było również obecne w ekwipunku żołnierza, gdyż rozcieńczane w różnych proporcjach, stanowiło zdecydowanie bezpieczniejszą alternatywę dla często skażonej drobnoustrojami wody.

Francuski Paradoks

Eksploracja ewentualnych korzyści jakie może nieść za sobą spożywanie wina rozpoczęła się za sprawą tzw. "francuskiego paradoksu". Dieta Francuzów zawiera znaczne ilości tłuszczów nasyconych oraz produktów bogatych w cholesterol, co zgodnie z obecnym stanem wiedzy niekorzystnie wpływa na zdrowie. Jednak ów paradoks polega na tym, iż pomimo względnie niekorzystnej diety mieszkańcy Francji rzadziej zapadają na choroby układu krążenia w porównaniu do innych krajów europejskich. Naukowcy niższą zapadalność na choroby serca powiązali z obecnością znacznej ilości wina w ich diecie. Prozdrowotne właściwości wina determinowane są głównie przez odpowiednią dawkę obecnego w nim alkoholu. Prawie wszystkie badania na ten temat czynią wyraźne rozróżnienie pomiędzy umiarkowanym, a nadmiernym spożyciem. Definicja umiarkowanego spożycia nie jest precyzyjnie określona i zależy między innymi od wieku, płci, predyspozycji genetycznych, masy ciała, a także czynników sytuacyjnych takich jak jedzenie, czy stosowanie innych używek. Odpowiednia ilość wina, która przyniesie pozytywny skutek dla zdrowia to około 150ml, czyli jeden kieliszek dziennie. Natknąć się można również na rozgraniczenie ze względu na płeć, gdzie podaje się, iż mężczyźni mogą wypijać dziennie o jedną porcję więcej niż kobiety. Nie bez znaczenia pozostaje rodzaj wybranego przez nas wina, bowiem to, o czerwonym kolorze zawiera średnio siedemnaście razy więcej związków aktywnych niż białe. WHO rekomenduje, aby w cyklu regularnego spożywania wina w danym tygodniu planować dwudniowe przerwy. Innymi słowy, jeśli zamierzamy spożywać wino pięć dni z rzędu, to następnie ze względów zdrowotnych warto odroczyć jego picie o czterdzieści osiem godzin.

Właściwości zdrowotne wina

Zdjęcie producenta Grof Degenfeld

Resweratrol i jego działanie

Jednym z popularnych związków, z pewnością najlepiej zbadanym jest resweratrol. Przypisywane jest mu działanie kardioprotekcyjne (m.in. zapobieganie zwężaniu się naczyń krwionośnych, a także zmniejszanie ryzyka powstawania zatorów i zakrzepów). Wskazuje się również na jego działanie w ramach niwelowania negatywnych skutków tzw. stresu oksydacyjnego, który jest istotnym czynnikiem rozwoju choroby Alzheimera, choroby Parkinsona, czy miażdżycy. Resweratrol wpływa również na pobudzanie tzw. białek Sir, które (w ogromnym uproszczeniu) przyczyniają się do wydłużenia długości życia człowieka, spowalniając procesy starzenia. Co jeszcze wiemy o tym związku chemicznym? Co ciekawe, może on pełnić funkcję antyoksydanta lub prooksydanta. Pierwszy pełni w organizmie rolę firmy sprzątającej, identyfikuje wolne rodniki oraz niepożądane substancje przemiany materii, a następnie je degraduje. Drugi zaś przyczynia się do powstawania wolnych rodników, które stanowią zagrożenie dla zdrowych komórek, jednak jest również skuteczną bronią w walce z komórkami nowotworowymi.

Wspierające działanie resweratrolu udokumentowano przy leczeniu m.in. białaczki, raka jelita grubego, raka piersi oraz raka trzustki. Wyizolowanie resweratrolu oraz zastosowanie go jako leku okazuje się jednak kontrowersyjne ze względu na jego niską biodostępność. Dla miłośników wina nie jest to jednak zła wiadomość. Okazuje się, że wino, szczególnie czerwone, zawiera zdecydowanie więcej dobroczynnych związków, które w połączeniu wzmacniają jego właściwości antyoksydacyjne. Wśród tych substancji znaczącą grupą są polifenole, do których zaliczamy taniny oraz flawonoidy (roślinne związki organiczne spełniające rolę barwników oraz przeciwutleniaczy).

Warto przytoczyć szczególnie dwa flawonoidy, które odgrywają istotną funkcję dla tego, jakie cechy posiada dane wino. Kwercetyna to silny związek mający właściwości przeciwzapalne, spowalniające postęp nowotworów, obniżające ciśnienie tętnicze oraz opór naczyniowy, a także zmniejszające stężenie niepożądanego cholesterolu LDL. Antocyjany to z kolei grupa flawonoidów występująca głównie w winie czerwonym, odpowiadająca za barwę wina, posiadająca szereg prozdrowotnych właściwości. Zwiększają wrażliwość komórek trzustki na insulinę, hamują trawienie węglowodanów w jelitach, wspierając walkę z otyłością oraz insulinoopornością. Warto podkreślić, że wiele związków zawartych w winie jest nadal niedostatecznie przebadanych, a przyszłość z pewnością przyniesie kolejne wieści w temacie oddziaływania trunku z winogron na nasz organizm.

Czy wino obniża ciśnienie?

Wino, mimo wielu składników, które mają dobroczynny wpływ na nasze zdrowie nie jest pomocne przy obniżaniu ciśnienia tętniczego krwi. Według badań, niska dawka alkoholu (do 14 g) nie przynosi żadnego zauważalnego wpływu na ciśnienie. Średnia dawka (od 14 do 28 g) przez pierwsze 6 godzin od spożycia rzeczywiście obniża ciśnienie. Natomiast większa ilość (powyżej 30 g, czyli ok. 3 kieliszki wina) początkowo obniża, żeby potem znacząco podwyższyć ciśnienie. 

Dlatego, w przypadku spożywania niewielkich ilości wina (czyli mniejszej ilości alkoholu) możemy nie dostrzegać jego wpływu na ciśnienie tętnicze, a wręcz może mieć ono pozytywny wpływ na układ krążenia (rozszerzanie naczyń przez alkohol, korzystne działanie polifenoli, krzepnięcie krwi itp.) Jeśli spożywamy większe ilości wina przez dłuższy czas, możemy zaobserwować negatywne skutki podwyższonego ciśnienia, a korzyści związane z dobroczynnymi związkami w winie tracą na znaczeniu. Dla osób cierpiących na nadciśnienie picie wyższych dawek alkoholu może być bardzo niebezpieczne i prowadzić do poważnych powikłań, włącznie z udarem mózgu.

Zależności picia wina (mowa tutaj przede wszystkim o winach czerwonych) z chorobami układu krążenia są wciąż obiektem badań, które z pewnością nie wykazują jednoznacznie negatywnego wpływu spożywania tego rodzaju alkoholu na układ krwionośny, ale specjaliści podkreślają, że nie warto skupiać się na pozytywnych skutkach, gdyż nie są one bardzo istotne. Faktem jest, że jeśli mamy ochotę na alkohol, to niewielka dawka czerwonego wina jest najmądrzejszym wyborem dla naszego zdrowia. Warto również spożywać wino do posiłku, gdyż może to zmniejszać ryzyko wystąpienia nadciśnienia.

Czy wino obniża cukier?

Glukoza jest potrzebna wszystkim komórkom naszego ciała do wytworzenia energii. Za dostarczenie glukozy do komórek odpowiada insulina - hormon wytwarzany przez trzustkę. Niedobór lub nieprawidłowe działanie insuliny powoduje nadmiar glukozy we krwi oraz cukrzycę.

Alkohol etylowy pod jakąkolwiek postacią powoduje chwilowe obniżenie poziomu glukozy, ponieważ wątroba, stanowiąca magazyn glukozy w organizmie, obciążona obecnością etanolu skupia się na jego rozkładaniu, przez co mniej wydolnie uwalnia glukozę do krwi. Czy jednak wino jest dodatkowo pomocne w obniżaniu cukru i radzeniu sobie z cukrzycą?

Specjaliści stanowczo nie polecają cukrzykom spożywania jakiegokolwiek alkoholu w większych dawkach, niż około 1 kieliszek dziennie. Szczególnie negatywny wpływ mogą mieć alkohole o wysokiej zawartości cukrów prostych (wśród nich również słodkie wina). Czerwone wytrawne wino jest jednak uważane za najlepszy wybór dla naszego zdrowia. Poza niską zawartością cukru, jest bowiem bogate w polifenole, które mogą znacząco wpływać na metabolizm glukozy i następstwa cukrzycy typu 2. Wśród nich wymienia się wspominany już przez nas resweratrol oraz galusan katechiny, (-)-epikatechina 3-O-galusan, kwas rosmarinowy, 3′-O-glukozyd piceatannolu, apigenina, kwas elagowy, δ-winiferyna.

skutki uboczne picia wina

Zdjęcie producenta Grof Degenfeld

Skutki uboczne, które mogą wystąpić przy spożywaniu wina

Liczne badania potwierdzają, iż nadmierna konsumpcja jakiegokolwiek napoju zawierającego alkohol etylowy pozostawia ślady w naszym organizmie. Według danych WHO około 5,9% wszystkich zgonów na świecie można powiązać ze spożywaniem alkoholu. Około 33% przypadków dotyczyło chorób układu krążenia powstałych za sprawą nadużywania alkoholu. Warto zastanowić się jakie konsekwencje krótkoterminowe może przynieść nadmierna konsumpcja, ale także jak w dłuższej perspektywie przełoży się to na nasze zdrowie. Jednorazowe spożycie większej ilości alkoholu wywołuje zjawisko popularnie nazywane „kacem”, czyli sytuację, kiedy dochodzi do obniżania się poziomu alkoholu we krwi po zakończeniu jego przyjmowania. Zjawisko to nie tylko powoduje nieprzyjemne odczucia w postaci bólu głowy, suchości w ustach, lecz także czyni nas mniej efektywnymi w pracy, a także odbiera możliwość prowadzenia pojazdów. Nadwyżka etanolu w naszym krwioobiegu daje holistycznie negatywne skutki. Granica jest cienka, ponieważ o ile w odpowiednich dawkach wino działa na nas pozytywnie, to przy nadmiernej podaży jego skutki mogą być wręcz odwrotne. Regularne nadużywanie skutkuje wzrostem ryzyka wystąpienia niewydolności serca, miażdżycy, nadciśnienia tętniczego, zaburzeń rytmu serca, a nawet prowadzić do śmierci.

Organem cierpiącym najbardziej podczas kontaktu z alkoholem jest wątroba. Regularne, nadmierne spożycie napojów alkoholowych prowadzi do stopniowego niszczenia hepatocytów, a następnie do martwicy komórek, która jest procesem nieodwracalnym. Ponadto, zaburzona zostaje praca hormonów, co u kobiet może prowadzić do problemów z miesiączkowaniem, zaś u mężczyzn zmniejszoną produkcją spermy czy nawet impotencją. Na alkohol, a w szczególności jego nadmiar powinny uważać osoby z cukrzycą oraz problemami z trzustką. Wino, szczególnie czerwone, dostarcza mnogość substancji wykazujących pozytywne oddziaływanie na nasze zdrowie, warto jednak pamiętać, że o prozdrowotnym działaniu możemy mówić wyłącznie w przypadku umiarkowanego spożycia. Przekraczanie zalecanej, dziennej dawki odwraca efekty na naszą niekorzyść, zamieniając sprzymierzeńca w wroga. Na koniec ważna informacja dla osób unikających zbędnych kalorii. Zdecydowanie lepiej sięgać po wina wytrawne, w których zawartość cukru resztkowego jest minimalna.

wlasciwosci zdrowotne wina

Zdjęcie producenta Barta

Które wino ma najwięcej właściwości zdrowotnych?

Z punktu widzenia biologii w ramach rodzaju Vitis (winorośl) możemy wyróżnić m.in. takie gatunki jak Vitis amurensis, Vitis labrusca, Vitis mustangensis, Vitis riparia, lecz dla producentów wina to Vitis vinifera (winorośl właściwa) pozostaje Świętym Graalem. Pozwala osiągnąć najlepsze rezultaty pod względem jakości wina. Kierując się wyłącznie jednym kryterium (maksymalizacją prozdrowotnego działania określonego wina) należałoby zastanowić się jakie czynniki są istotne. Czy ważne jest z jakiego szczepu winogron powstało? Gdzie i na jakiej glebie zasadzono krzewy? Jakie metody zastosował winiarz? Trudno odnaleźć jednolite dane wskazujące na konkretny szczep jako ten potencjalnie najlepszy, dający najzdrowsze wina. To, co może okazać się istotne to genetyczna predyspozycja szczepu do wytwarzania większej ilości dobroczynnych dla zdrowia substancji. Jednymi z reprezentantów tych związków są garbniki, inaczej taniny, które z chemicznego punktu widzenia są substancjami organicznymi, produkowanymi przez rośliny. W praktyce odpowiadają za goryczkę i strukturę wina, powodują również tzw. suchość w ustach, uczucie ściągania podczas degustacji. Taniny wykazują również silne właściwości antyoksydacyjne, tak jak resweratrol, czy flawonoidy. Obecność garbników w winie jest stosunkowo łatwa w identyfikacji, ponieważ ich ilość determinuje intensywność wrażeń jakie napój pozostawia w ustach. Szczepy, które charakteryzują się wysoką zawartością tanin to m.in. Cabernet Sauvignon, Turan, Nebbiolo. Warto zwrócić uwagę na inne składowe wina jak np. Kwercetyna, której wyższe stężenie odnaleźć można we włoskim Sangiovese.

Niektóre badania wskazują, iż na stężenie m.in. resweratrolu zdecydowanie większy wpływ mają inne czynniki takie jak rodzaj gleby, położenie geograficzne, nasłonecznienie, dojrzałość owocu, wilgotność, a także obecność różnych chorób. Nie bez znaczenia pozostają techniki winiarskie np. czas maceracji. Dłuższy kontakt ze skórkami koreluje z większą zawartością prozdrowotnych substancji w czerwonym winie. W efekcie może nasuwać się konkluzja, iż wybór trunku ze względu na wykorzystane winogrona, nie zawsze musi oznaczać zakup najzdrowszego wina. Z dużym prawdopodobieństwem jednak winogrona bogate w taniny oraz inne przeciwutleniacze będą stanowiły nieco lepszą alternatywę. Jeżeli istotnie pragniemy zadbać o zdrowie i korzystać z tego, co najlepsze w winie, wybierajmy przede wszystkim wina czerwone, w wytrawnym stylu, zawierające większą dawkę prozdrowotnych substancji oraz mniej zbędnych kalorii.

Źródła:

Belwal T., Navabi S. F., Navabi S. M., Habtemariam S.: Dietary Anthocyanins and Insulin Resistance: When Food Becomes a Medicine. Nutrients 2017, 9, 1111, 1-14.

Castilla P., Echarri R., Davalos A., Cerrato A., Ortega H., Teruel J. L., Lucas M. F., Gomez-Coronado D., Ortuno J., Lasuncion M. A.: Concentrated red grape juice experts antioxidant, hypolipidemic, and Antiinflammatory effects in both hemodialysis patients and healthy subjects. American Journal of Nutrition 2006, 84, 252- 260.

Chung I., Subramanian U., Thirupathi P., Venkidasamy B., Samynathan R., Gangadhar B. H., Rajakumar G., Thiruvengadam M.: Resveratrol Nanoparticles: A Promissing Therapeutic Advancement over Native Resveratrol. Processes 2020, 8, 458.

Domine A., Supp E., Schwarzwalder D., Rose A., Ulbricht D. i inni.: Wino. Wydawnictwo Olesiejuk. Ożarów Mazowiecki 2014, 14-29,122-123.

Dybkowska E., Sadowska A., Świderski F., Rakowska R., Wysocka K.: The Occurrence of Resveratrol in Foodstuffs and ITS Potential for Supporting Cancer Prevention and Treatment. A review. Roczniki Państwowego Zakłądu Higieny 2018, 69, 5-10.

Hartleb M.: Choroby wątroby związane z alkoholem. Omówienie wytycznych European Association for Study of the Liver 2018 oraz wytycznych American College of Gastroenterology 2018. Medycyna Praktyczna 2019, 3, 73-82.

Markoski M.M., Garavaglia J., Oliviera A., Olivaes J., Marcadenti A.: Molecular Properties of Red Wine Compounds and Cardiometabolic Benefits. Nutrition and Metabolic Insights 2016, 9, 51-55.

Shaito A., Posadino A. M., Younes N., Hasan H., Halabi S., Alhababi D., Al-Mohannadi A., Abdel-Rahman W. M., Eid A. H., Nasrallah G. K., Pintus G.: Potential Adverse Effects of resveratrol: A Literature Review. International Journal of Molecular Sciences 2020, 21, 2084, 1-15.

Shaito A., Posadino A. M., Younes N., Hasan H., Halabi S., Alhababi D., Al-Mohannadi A., Abdel-Rahman W. M., Eid A. H., Nasrallah G. K., Pintus G.: Potential Adverse Effects 1of resveratrol: A Literature Review. International Journal of Molecular Sciences 2020, 21, 2084, 1-15.

Siedlecka K., Bogusławski W.: Sirtuiny-enzymy długowieczności? Katedra i Zakład Chemii Medycznej Akademii Medycznej w Gdańsku. Gerontologia Polska 2005, 13, 3, 147-151.

Verhagen J.V., Haenen G.R., Bast A.: Nitric oxide radical scavenging by wines. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 1996, 44, 3733-3734.

Diker N. Y., Kutluay V. M.: The evaluation of the antidiabetic effects of red wine polyphenols with the view of in silico prediction methods. Food Bioscience 2021, 2212-4292, 40

Tasnim S., Tang C., Musini V. M., Wright J. M.: Effect of alcohol on blood pressure. Cochrane Database 2020, 7, CD012787

Castaldo L., Narváez A.,Izzo L., Graziani G., Gaspari A., Di Minno G., Ritieni A., Red Wine Consumption and Cardiovascular Health. Molecules 2019, 24, 3626

Related products

Abbotts&Delaunay - Cabernet
  • Cabernet Sauvignon
  • Francja
  • Wytrawne
Wina z Francji

Abbotts & Delaunay - Cabernet Sauvignon 2020

Abbotts & Delaunay
27482
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Czerwone Kraj pochodzenia: Francja Zawartość alkoholu: 13.5% Temperatura podawania: 17°C Produkowane ze szczepu: Cabernet Sauvignon Region: Pays d'Oc
56,99 zł
Claudio Alario - Barolo Riva Rocca 2014
  • Nebbiolo
  • Włochy
  • Wytrawne
Wina z Włoch

Claudio Alario - Barolo Riva Rocca 2019,2020

Claudio Alario
9012
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Czerwone Kraj pochodzenia: Włochy Zawartość alkoholu: 14,5% Temperatura podawania: 16-18 °C Produkowane ze szczepu: Nebbiolo Region: Piemont
269,99 zł
Barolo 'Sorano'
  • Nebbiolo
  • Włochy
  • Wytrawne
Wina z Włoch

Claudio Alario - Barolo Sorano 2019,2020

Claudio Alario
46655
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Czerwone Kraj pochodzenia: Włochy Zawartość alkoholu: 14,5% Temperatura podawania: 16-18 °C Produkowane ze szczepu: Nebbiolo Region: Piemont
299,99 zł
Jagodics - Koszegi Cabernet...
  • Cabernet Sauvignon
  • Węgry
  • Wytrawne
Wina z Węgier

Jagodics - Koszegi Cabernet Sauvignon 2017

Jagodics Pince
15581
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne  Kolor: Czerwone Kraj pochodzenia: Węgry  Zawartość alkoholu: 13% Temperatura podawania: 16-18°C Produkowane ze szczepu: Cabernet Sauvignon Region: Sopron
49,99 zł
Petreny - Egri Bikaver Big Band 2015
  • Kekfrankos
  • Węgry
  • Wytrawne
Wina z Węgier

Petreny - Big Band Gold Egri Bikaver 2015

Petreny
15278
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Czerwone Kraj pochodzenia: Węgry  Zawartość alkoholu: 13,5% Temperatura podawania: 16-18°C Produkowane ze szczepu: Kékfrankos, Cabernet Franc, Cabernet Sauvignon, Merlot, Syrah Region: Eger
83,99 zł
Petreny - Furia
  • Cabernet Sauvignon
  • Węgry
  • Wytrawne
Wina z Węgier

Petreny - Cabernet Sauvignon Furia Gold 2005

Petreny
23810
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne  Kolor: Czerwone Kraj pochodzenia: Węgry  Zawartość alkoholu: 14% Temperatura podawania: 16-18°C Produkowane ze szczepu: Cabernet Sauvignon Region: Eger
92,99 zł
Petreny - Egri Bikaver Padok Superior 2011
  • Cabernet Sauvignon
  • Węgry
  • Wytrawne
Wina z Węgier

Petreny - Padok Superior 2013

Petreny
43911
Objętość: 750ml Smak: wytrawne Kolor: czerwone Kraj pochodzenia: Węgry Zawartość alkoholu: 15% Temperatura podawania: 16-18°C Produkowane ze szczepu: Cabernet Sauvignon, Merlot, Cabernet Franc Region: Eger  
199,99 zł
Rietine - Chianti Classico...
  • Sangiovese
  • Włochy
  • Wytrawne
Wina z Włoch

Rietine - Chianti Classico 2017,2019

Fattoria di Rietine
10490
Objętość: 750ml Smak: wytrawne Kolor: czerwone Kraj pochodzenia: Włochy Zawartość alkoholu: 14% Temperatura podawania: 16-18°C Produkowane ze szczepu: Sangiovese, Merlot Region: Toskania
108,49 zł
Rietine - Chianti Classico...
  • Sangiovese
  • Włochy
  • Wytrawne
Wina z Włoch

Rietine - Chianti Classico Riserva 2015

Fattoria di Rietine
10493
Objętość: 750ml Smak: wytrawne Kolor: czerwone Kraj pochodzenia: Włochy Zawartość alkoholu: 14% Temperatura podawania: 16-18°C Produkowane ze szczepu: Sangiovese Region: Toskania
189,49 zł
Rietine - Rosso Toscano IGT "Tiziano"
  • Merlot
  • Włochy
  • Wytrawne
Wina z Włoch

Rietine - Rosso Toscano Supertoskan Tiziano 2015

Fattoria di Rietine
10494
Objętość: 750ml Smak: wytrawne Kolor: czerwone Kraj pochodzenia: Włochy Zawartość alkoholu: 14% Temperatura podawania: 16-18°C Produkowane ze szczepu: Merlot, Ancelotta Region: Toskania
175,99 zł
Rizzi - Barbaresco
  • Nebbiolo
  • Włochy
  • Wytrawne
Wina z Włoch

Rizzi - Barbaresco

Rizzi Cantina
2106
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Czerwone Kraj pochodzenia: Włochy Zawartość alkoholu: 14% Temperatura podawania: 16-18°C Produkowane ze szczepu: Nebbiolo Region: Piemont
149,99 zł
Rizzi - Barbaresco Nervo
  • Nebbiolo
  • Włochy
  • Wytrawne
Wina z Włoch

Rizzi - Barbaresco Nervo 2010

Rizzi Cantina
2107
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Czerwone Kraj pochodzenia: Włochy Zawartość alkoholu: 14% Temperatura podawania: 16-18°C Produkowane ze szczepu: Nebbiolo Region: Piemont
234,99 zł
St. Andrea - Áldás Egri Bikavér Superior 2018
  • Kekfrankos
  • Węgry
  • Wytrawne
Wina z Węgier

St. Andrea - Aldas Egri Bikaver 2021

St. Andrea
15136
Objętość: 750ml Smak: Wytrawne Kolor: Czerwone Kraj pochodzenia: Węgry Zawartość alkoholu: 14,5%  Temperatura podawania: 16-18°C Produkowane ze szczepu: Kekfrankos, Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Pinot Noir, Syrah, Merlot, Kadarka Region: Eger
82,99 zł
St. Andrea Hangacs Dulo Egri Bikaver Grand Superior 2017
  • Kekfrankos
  • Węgry
  • Wytrawne
Objętość: 750 ml Smak: wytrawne Kolor: czerwone Kraj pochodzenia: Węgry Zawartość alkoholu: 15% Temperatura podawania: 16-18'C Produkowane ze szczepów: Kekfrankos 31%, Cabernet Franc 27%, Merlot 24%, Pinot Noir 12%, Kadarka 6% 
122,99 zł