Wina hiszpańskie - co warto wiedzieć o hiszpańskich winach?

Dwa hiszpańskie regiony do tej pory zostały oznaczone najwyższą apelacją DOCa (“Denominación de Origen Calificada”), czyli kwalifikowaną nazwą określającą pochodzenie. W Katalonii można częściej spotkać się ze skrótem zapisywanym jako DOQ (“Denominació d'Origen Qualificada”). Są to Rioja i Priorat.

Rioja jest pierwszym regionem dzierżącym ten tytuł od 1991 roku. Określa on specyfikacje wyznaczające granice obszaru produkcji, odmiany winogron, które mogą być uprawiane, maksymalne dopuszczalne plony, zatwierdzone techniki winifikacji i dojrzewania itd. Wszystko dokładnie kontrolowane, aby wina zawsze prezentowały jak najwyższą jakość. Region ten podzielony jest na trzy sub-strefy: Rioja Alavesa, Rioja Alta i Rioja Oriental (dawniej Rioja Baja). Dwa pierwsze położone są na wysokościach około 500-800 m n.p.m, ostatnia na terenie bardziej równinnym, przez co też cieplejszym. Głównym szczepem regionu jest tempranillo, wspierany przez garnache (która rośnie najlepiej w najcieplejszych miejscach), mazuelo, czy graciano. Style win mogą różnić się dość znacząco. Od młodych, świeżych i owocowych win (joven), które zazwyczaj nie widziały kontaktu z beczką i nierzadko powstają przy użyciu maceracji węglowej, po tęgie, pełne aromatów oksydacyjnych wina, które spędziły w beczkach kilka, czy nawet kilkanaście lat (crianza, reserva, gran reserva). Tradycyjnie pojemnikiem wyboru były beczki amerykańskie, dodające do wina waniliowe i kokosowe aromaty. Obecnie beczki z dębu francuskiego, jak i innych europejskich krajów zyskują na popularności. Wina białe powstają tu głównie ze szczepu viura i również mogą być w wersji świeżej lub tradycyjnej, fermentowanej i mocno starzonej w beczkach dębowych.

Drugi region, Priorat, leży w Katalonii, na wzgórzu Montsant, w głąb lądu od miasta Tarragona. Znany jest z produkcji wysokiej jakości win czerwonych ze szczepów garnacha i cariñena. Oba szczepy dojrzewają późno i odnalazły się doskonale w tym niezwykle suchym i gorącym klimacie. Fenomenem tutejszym, który warto wspomnieć jest charakterystyczna gleba zwana “licorella”. Charakteryzuje się ona dużą zawartością czerwonych łupków i błyszczących w promieniach słońca krzemianów (miki, lub łuszczyki). Nie są to gleby bogate w wartości odżywcze (i dobrze, bo winorośl nie lubi żyznych gleb), ale pomagają gronom dojrzeć, odbijając promienie słoneczne. Dodatkowo dzięki swojej głębokości, umożliwiają zatrzymać wystarczającą ilość wody, aby roślina przetrwała sezon. Zimne noce, które przynoszą ukojenie, pozwalają gronom odpocząć od żaru dnia i zatrzymać w nich kwasowość. Niska zawartość składników odżywczych w glebie, przekłada się na niskie plony, a to sprawia, że wina stąd są niezwykle skoncentrowane, intensywne i kompleksowe. Jednak ta niska wydajność z hektara, czy brak możliwości zmechanizowania winnic położonych na stromych zboczach, a co za tym idzie mała produkcja, powodują, że wina z tego regionu nigdy nie są tanie. Zazwyczaj mocno zabarwione, z wysokimi taninami i co najmniej średnim alkoholem, pokazują aromaty ciemnych owoców, często w towarzystwie wanilii i przypraw z dojrzewania w nowym dębie francuskim. Wina białe i różowe też mogą być produkowane, należą jednak do rzadkości.